Allamjonov aybdor

Boshida ishimiz ko‘zga ko‘rinishi uchun oldin bo‘lib o‘tgan voqealarni sahnalashtirib, tasvirga oldik. Xuddi kinolardagidek, «jarohatlangan» haydovchilarning yuziga qon o‘rniga ketchup surtilardi. Suv toshqinlari, yong‘inlarni o‘quv mashqlariga o‘xshatib uyushtirdik. FVV qanday ishlayotganini ko‘rsatish uchun bu qahramonliklarni efirga berdik. Keyinchalik joylarga kamera bilan borib, favqulodda vaziyatlarni jonli tarzda suratga oladigan bo‘ldik.

Ko‘rsatuv ommalashib, odamlar Qutqaruv xizmatining 050 raqamiga qo‘ng‘iroq qila boshladi. Qutqaruvchilarning qo‘li qo‘liga tegmasdi: liftda qamalib qolganlar bormi, quduqqa tushib ketgan mushuk bormi…

Esimda, bir kishi «Jemchug»9 do‘koni tepasidagi uyning to‘qqizinchi qavatidan o‘zini tashlamoqchi bo‘libdi. Turli xizmat vakillari yetib keldi, qutqaruvchilar uni zo‘rg‘a to‘xtatib qolishdi. «Odam hayotga bir marta keladi, hali hammasi zo‘r bo‘ladi», – deb yaxshi gapirib, xuddi Amerika kinolaridagidek rosa to‘rt soat nasihat qilishdi. Oxiri amallab ko‘ndirishdi. Pastga tushganida esa ketiga boplab tepib, so‘kib-so‘kib, o‘z joniga qasd qilgani uchun jinnixonaga yuborishdi. U shuncha odamning to‘rt soat vaqtini o‘g‘irladi!

Ko‘pincha qutqaruvchilarni avariya bo‘lgan joylarga, mashina ichida qolib ketgan odamlarni chiqarib olish uchun chaqirtirishar edi. Biz bu vaziyatlarni efirda ko‘rsata boshladik. Orada DAN xodimlarining kamchiliklarini ham gapirib o‘tadigan bo‘ldik. U paytda FVVga vazir qilib Baxtiyor Subanov tayinlangan edi. Oldin Ichki Ishlar vaziri o‘rinbosari lavozimida DAN sohasini nazorat qilgan Subanov xuddi sobiq hamkasblaridan o‘ch olayotgandek bo‘lib qoldi.

Vazir Matbuot xizmati boshlig‘i lavozimiga o‘zining odamini qo‘ydi. Yangi rahbarim menga efirda o‘lim holatlarini ko‘rsatishni va IIVni tanqid qilishni taqiqladi.

Men esa «xo‘p» deb, baribir o‘z bilganimdan qolmadim. Nimani lozim topsam, efirga beraverdim. Bu IIV vaziri Almatovga tegib ketibdi. «Sening ko‘rsatuvlaringni deb, IIVning boshida kaltak sindi, Prezident apparatidan gap eshitishdi», – deyishardi menga. Toshkent shahar IIBga Allamjonovning ovozini o‘chirish buyurildi. «IIBdagilar cho‘ntagingga nasha tashlab qo‘yib, qamatmoqchi», – degan gap qulog‘imga yetib keldi. Odatda yaxshilikcha ko‘nmaydiganlarni shunday jazolashardi.

Bir kuni ertalab ishga kelsam, atrof to‘la militsiya, Allamjonovni qidirishyapti. Yana janjalning uyasiga tushib qoldim. O‘shanda meni polkovnik Ikromov himoya qilib, qutqarib qoldi, shu bolaning hayoti barbod bo‘lmasin, dedi. Shundan keyin bir oy uydan chiqmay qo‘rqib o‘tirdim. DAN xodimlari har kuni haydovchimni to‘xtatib, mayda-chuyda ayb topib, boshini qotirishardi.

FVVda olgan birinchi maoshimni hamkasb akaxonlarim bilan «yuvib» yo‘q qilganmiz. Uyga oborib, oyimga ko‘rsataman deb shuncha kutgan pulimni hamtovoqlarimga ichirib yuborganman. «Sharq»ning10 pastidagi kafeda joy aytib qo‘yishgan ekan, birinchi oyligim ziyofatga ketgan. Uyga arzimagan uch-to‘rt so‘mni ko‘tarib kelganman.

Ikkinchi oyligim ham xuddi shunaqa qilib havoga sovurildi. Yoshi katta, azamat ikki harbiyga nima ham deya olardim?

Keyingi gal ayyorlik qildim. Pulimni eng oxirida, hammadan keyin berasiz, deb kassir opa bilan kelishib qo‘ydim. Oyligimni oldim-u g‘aroyib boshliqlarim, og‘aynilarim meni tutib olmasidan uyga qarab qochdim.

2005-2006-yillar

Parpiyev Davlat soliq qo‘mitasi raisi lavozimini egallaganida uning birinchi o‘rinbosari Erkin Fayziyevich Gadoyev edi. Islom Abdug‘aniyevich «bo‘lib tashla va hukmronlik qil» degan siyosatni olib borar, vazir o‘rinbosarlari rahbariga nisbatan doim kishi bilmas oppozitsiyada bo‘lardi. Karimov shu yo‘l bilan o‘ziga kerakli ma’lumotni yig‘gan bo‘lishi mumkin, lekin bu narsa jamoaviy ishni o‘ldirar, faqat ichki fitnalarni keltirib chiqarardi. Tizim iyerarxiyasi bo‘yicha har bir xodim kimningdir odami edi: Parpiyevning odami, Gadoyevning odami, Azimovning odami… Bunaqa sharoitda ishni boshqarish uchun rahbar o‘z taktikasiga ega bo‘lishi kerak. Parpiyev soliq qo‘mitasiga o‘tganida hammaga ishdan bo‘shash haqida ariza yozishni taklif qildi. Yangi jamoa tuzishini aytdi. Hamma ariza yozdi. Keyin Botir Rahmatovich xotirjam o‘tirib, bo‘layotgan qo‘ng‘iroqlarni, kim kim uchun iltimos qilib chiqqanini yozib oldi va kuchlar taqsimotining to‘liq jadvaliga ega bo‘ldi. Qoyilmisiz?

Parpiyev bergan hamma topshiriqlarni uning o‘rinbosari o‘sha zahoti yo‘qqa chiqarishi meni doim hayron qoldirardi. Men – «Parpiyevning odami» bu paytda DSQ matbuot xizmatida ishlardim.

– Nimaga oldimga kiraverasan? Nima keragi bor shuni? – biror taklif, qandaydir zarur ish bilan xonasiga kirsam, Gadoyev har safar norozi bo‘lib kutib olardi. Yordam berishni xayoliga keltirmasdi.