Step by Step in Esperanto

894. ** Skatolo kuŝis sur la tablo. En la skatolo estis ludilo. Mia fileto venis en la ĉambron. Li iris al la tablo, forprenis la ludilon de la tablo, iris al seĝo, kaj metis la skatolon sur la seĝon. Li malfermis la skatolon, kaj elprenis la ludilon. Li ludis per ĝi dum kelka tempo, kaj foriris. Mi bedaŭras diri, ke li ne remetis la ludilon en la skatolon, sed lasis ĝin sur la planko.

895. Reeldoni, rekunigi, remalsaniĝi, resanigantino.

«-ad»

896. The suffix -AD denotes ACTION.

(a) With a noun or an adjective root -ADO adds the idea of action (=-ation, ‑ing). Krono, a crown; kronado, coronation, crowning. Brosado, brushing; literado, spelling; pulsado, pulsation; rapidado, hurrying; sangado, bleeding. Inter semado kaj rikolto oni devas atendi.

(b) Afiŝ-(flor- film- genu- martel- najl- ond- telefon- verk‑)o, ‑ado.

897. With a verbal root ‑ADO denotes action in general, as distinct from an isolated act or an abstraction. Bato, a blow; batado, beating. Kanto, a song; kantado, singing. Pafo, a shot; pafado, shooting. Penso, a thought; pensado, contemplation. Spiro, a breath; spirado, breathing, respiration. Vivo, life; vivado, living.

(a) La kvin sensoj estas aŭdado, flarado, gustumado, palpado, kaj vidado. Ni lernas legadon, skribadon, kaj kalkuladon. Legado plenigas, parolado fluigas, skribado precizigas. Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro. Hakado de ligno donas lignerojn. Al kavo senfunda ŝtopado ne helpas.

(b) El eseo. La cirkulado de la sango estis inventita de Harvey.

Enigmo. Kio estas la plej grava regulo ĉe librotenado? (1191).

“Ĉu vi progresas ĉe via lernado de Esperanto?” “Jes, bone. Mi nun povas pensi en Esperanto” “Ha! Tio estas pli, ol vi povas fari Angle.”

Laplandano vivas per fiŝado kaj ĉasado (hunting). Se li kaptas balenon, li portas ĝin al sia tendo, kaj lia edzino kuiras ĝin por lia vespermanĝo,

(c) Danc- (demand- desegn- dorm- dub- nug- instru- kri- manĝ- milit- naĝ- progres- rev- ŝtel- tim- uz- vol‑)o, ‑ado.

899. The form ‑ADI reinforces the idea of action. It denotes that the action is

(a) Continued, persistent (=“kept on”, in this sense). Rigardadi, to gaze, stare. Li kuradis, ĝis li falis.

(b) Repeated (=“kept on”, in this sense). Vizitadi, to frequent, haunt. Li sin turnadis kaj returnadis.

(c) Habitual, customary (=“was accustomed to, used to, would often”). En la junaj miaj tagoj mi amadis kaj kantadis.

900. La tutan tempon ĝi saltadis de loko al loko. Neĝo faladis ĉiuflanke. (Li) Elektadis sen fino, edziĝis kun porkino. Batadi la venton. Bataladi kontraŭ la sorto. Montradi al si reciproke la dentojn.

901. Enigmo. Kio ĉiam iradas sur la kapo? (1191).

“Ĉu la horloĝo haltis (do not mispronounce haltis), kiam vi ĵetis ĝin en la kelon?” “Kompreneble, ĝi haltis! Ĉu vi supozas, ke ĝi faladis ĝis Aŭstralio?”

Pesimisto kaj Optimisto estis du muŝoj. Ambaŭ falis en sitelon da lakto. Pesimisto nenion faris por sin savi, kaj dronis. Optimisto naĝadis, ĝis la batado de liaj kruroj faris bulon da butero. Li sidiĝis sur la butero, sekiĝis, kaj forflugis.

902. ** Janko iris al preĝejo. Dum li sidis tie, la sonorigisto foriris por matenmanĝi. La ŝnurego ankoraŭ svingiĝadis tien-reen. Ĝi frapis la kapon de Janko. Li forpuŝis la ŝnuron, sed ĝi revenis kaj frapis lin denove. Li ree forpuŝis ĝin, sed la ŝnuro ankoraŭ lin frapadis. Fine Janko koleriĝis. Li grimpis[90] la ŝnuron, kaj atingis la supron. Tiam li eltiris poŝtranĉilon, por tratranĉi la ŝnuron. Se li tranĉus ĝin super si, li falus. Do li tranĉis ĝin sub si. Se amiko ne venus por liberigi lin, li ankoraŭ tie pendadus!