Фаўст

Які ж падман? Калі ты быў у масцы Пана
На карнавале паміж нас,
Табе прыносіў канцлер гэты ўказ:
«Адзнач, — сказаў,— наш фэрст дабром,
Для шчасця слуг тваіх чыркні пяром».
Ты падпісаў: мы ж подпіс гасудараў
Размножылі — сто тысяч экземпляраў.
А каб нікому не было турботы,
Надрукавалі розныя банкноты:
Па дзесяць, трыццаць, пяцьдзесят —
І кожны сёння мае, кожны рад.
Зірні на горад: людзі там галелі,
Цяпер ад шчасця нібы пашалелі;
Тваё імя і так вядома ўсім даўно,
Цяпер на цэлы свет грыміць яно.
Твой подпіс — новы ўклад у алфавіт,
Сімвалізуе шчасце ён і дабрабыт.

Імператар

І за ашмотак гэты папяровы
Даюць вам золата? Ці вы здаровы?
Не бачыў свет такіх дзівос!

Кашталян

Нібы віхор паперачкі разнёс
Па ўсёй краіне; за паперку мець
Ты можаш срэбра, золата ці медзь.
Мяняй цяпер у банках свой барыш:
Мяняй туды-сюды — не прагарыш.
Дае багацця ўсім закон такі:
Звіхнулася паўцарства на адзежы,
Паўцарства сытае ад конскай ежы,
І працвітаюць крамы і шынкі,
Брынчаць у корчмах лыжкі, міскі.
«Ура манарху!» — Тупат, рогат, віскі…

Мефістофель

Самотна ходзячы паміж тэрас,
Красуню напаткаеш ты не раз,
Што вочкамі з-пад веера стрыжэ
І ўсё наровіць вам у пратэжэ.
Рахунак просты: бо за грошы
Ты і каханы, і прыгожы.
За пазухай з пісулькамі дружкоў
Надзейны грошам будзе схоў.
Айцы-царкоўнікі па даўняй звычцы
Насіць пачнуць банкноцікі ў кантычцы,
Салдату ўвогуле яшчэ лаўчэй:
Папера не намуляе плячэй.
Прабач, калі наш акт магутны,
Магчыма, у дэталях трошкі будны.

Фаўст

Ці мала грошай, што ў зямлі
Ад доўгага няўжытку пацвілі!
Няма такое думкі, каб магла
Абняць усё, што тайна зберагла,
Няма фантазіі такое, каб
Хоць бы прыблізна змерыла твой скарб.
А мудрасці вялікай празарліўца
Адкрыецца любая таямніца.

Мефістофель

Папера нам зручней: усё, што маеш,
На ёй адразу прачытаеш,
Ні фальшу тут табе, ніякай пробы —
Плаці і еж на поўныя вантробы,
Захочаш золата — ідзі к мяняйлу,
А ён не дасць, тады з зямлі металу
Якога хочаш можна накапаць,
Алмазы нават можаш абмяняць.
Забудзецца сумленне й паняверка,
Калі ў цане ўмацуецца паперка,
І ты пабачыш сам, як неўзабаве
Багата будзе грошай у дзяржаве.

Імператар

За шчасце, што далі краіне і народу,
Вы ад мяне прыміце ўзнагароду:
З хвіліны гэтай прызначаю вас
Ахоўваць нетраў залаты запас,
Кантраляваць усякія знаходкі,
Бо вы і месцы знаеце і сродкі.
З’яднайце сілы вашыя ў адну —
І золатам напоўніце казну,
Каб нам вялікая карысць была
Ад царстваў цемры і святла.

Скарбнік(Фаўсту)

Я абяцаю тут пры ўсім народзе
З калегам чарадзеем жыць у згодзе.

(Выходзіць з Фаўстам.)

Імператар

Я дам усім, — адно хачу я знаць,
Як будзеце вы грошы спажываць.