Żmija

– Tu, gdzie się znajdujemy, jest „Muromiec”, punkt dowodzenia zastawy. Skrzydło prawe, po wschodniej stronie, najbliżej drogi i ka-pe-pe, to blokpost „Rusłan”, placówką dowodzi obecny tu starszyna Jakor. Poznajcie się.

– Awierbach, Jakow Lwowicz. – Uniesioną do daszka kepki dłonią pozdrowił Lewarta niewysoki i ogorzały starszyna. Wyglądał zupełnie jak Ludwig van Beethoven, gdyby kompozytora ostrzyc na jeża i odziać w spłowiałą pieszczankę.

– Zachodni blokpost – wskazał Barmalej – ten najbliżej urwiska, na wprost wylotu wąwozu, to „Gorynycz”. Gospodarstwo Szypa, praporszczyka Nikity Szypaczowa. Gdzie jest Nikita, Zacharycz?

– Pijany w srań – zamrugał podkrążonymi oczami zagadnięty sierżant. – Od wczoraj. Przecie dembel.

– No jasne – kiwnął głową Barmalej. – Zapomniałem. Szyp z trzema innymi idzie do cywila. Taka rzeczy kolej. Wy przybywacie, oni odchodzą. A że zmiany spodziewali się już przedwczoraj, od trzech dni piją. Tak ty, prapor Lewart, przyjrzyj się blokpostowi „Gorynycz”. Bo jako że tam stanowisko dowódcy już w praktyce wakuje, od zaraz ty tam będziesz gospodarzył. Z pomocą sierżanta Żygunowa. Obaj jesteście zaprawieni bojowcy, widać na pierwszy rzut oka, nawet pytać nie warto. Dacie więc sobie radę śpiewająco. A młodszy sierżant… Jak godność?

– Stanisławski, Oleg Jewgieniewicz.

– Młodszy i całkiem zielony sierżant Stanisławski zostaje z wami. Nie będę was rozdzielał, bo niezwykle malowniczo komponujecie się jako komplet. Pozwólcie, jeśli łaska, do kajutkompanii. Zacharycz, została u dembeli jakaś wódka?

– Najwyżej kiszmiszówka – wzruszył ramionami sierżant. – Albo braha.

– Panowie pozwolą. – Łomonosow zdjął er-de, sięgnął doń. – Mam tu coś. Suwenir z Aszchabadu.

Na widok pół litra moskowskoj oczy Barmaleja i Jakora rozbłysły, a Zacharycz oblizał się. Szybko znalazły się kubki. Nalano, wypito, powąchano skórkę chleba, westchnięto. A Lewart uznał, że czas na pytanie o znaczeniu egzystencjalnym.

– Powiedzcie – uniósł wzrok – jak tu jest?

Barmalej parsknął.

– Jak tu jest, pytasz? Powiedz mu, Jakor, jak tu jest.

– Z lewa chujnia – wyjaśnił Jakow Lwowicz Awierbach. – Z prawa chujnia. A pośrodku pizdiec.

* * *

Jak w porządnym scenariuszu filmowym, już pierwsza noc na „Sołowieju” dostarczyła atrakcji i dowiodła, że zastawa jest potrzebna, że ulokowano ją faktycznie tam, gdzie się ją ulokować powinno, słowem, że ma pełną i zasłużoną raison d’etre.

Parę minut po północy od strony położonego za drogą wąwozu błysnęło, huknęło, zagrzmiało, a noc wypełnił upiorny chichot stalowych prefabrykowanych odłamków z min OZM, z powodu tego chichotu właśnie nazywanych „wiedźmami”. Z „Muromca” zaszczekał PKM, fastrygując ciemność świetlistym ściegiem bezeteszek. W wytyczony przez bezeteszki cel wgryzł się z łomotem utios, a czarne niebo zapłonęło flarami.

– Nie strzelać. – Lewart ściągnął cugle podnieconym nowicjuszom. – Spokojnie. To nie na naszym dozorze. Wprost patrzeć, nie w bok. I czekać rozkazu.

Utios znowu zachłysnął się łomotem długiej serii. A potem zapadła cisza. Flary opadały, sypiąc iskrami. Lewart rzucił okiem na stojącego najbliżej szczeniaka z uzupełnienia, kurczowo ściskającego AKM i podrygującego dziwnie. Uważniejsze spojrzenie ujawniło powód: pod młodzikiem trzęsły się i spazmatycznie dygotały kolana. Nim flara zgasła, Lewart zobaczył łzy na jego twarzy. Płakał ze wstydu, nie będąc w stanie opanować dygotu.

– To nic – powiedział cicho. – To zaraz przejdzie.

Zdarzenie w sposób najlepszy z możliwych zilustrowało wskazówki, których Barmalej udzielił mu z wieczoru. Gdy już przeszedł z nim na ty.

– Widzisz, Paszka, ten wąwóz za drogą? Nazywa się Zarghun. I ten drugi, po tej stronie drogi, na wprost twego blokpostu? To Dawri Dżar. Z wąwozu do wąwozu biegnie duszmańska ścieżka, szlak, którym ci z kiszłaku Deh-e Szahab chodzą do kiszłaku Sara Kot. Nieraz wcale nie po to, by na nas uderzyć, zwyczajnie wędrują z kiszłaku do kiszłaku, bywa, że w celach zupełnie niewojennych. Ale bywa i inaczej. Bywa, że to transporty broni, idące z Pakistanu przez Przełęcz Chajberską i Kunar, przeznaczone dla silnych band w Dawlat-Szah i dalej, w Nuristanie i Dolinie Pandższiru. Oba wyloty wąwozów są zaminowane, mamy tam raztiażki, „wiedźmy” i pe-em-enki. Duchy o tym wiedzą, więc zwykle pędzą przed sobą barany, a jak barany wylecą na raztiażkach, usiłują przedrzeć się z wąwozu do wąwozu. A my ich wtedy ździebko kropimy. Ot, tak, żeby z wprawy nie wyjść. W sumie nie ma się czym przejmować.

W sumie racja, pomyślał Lewart, patrząc na opadające flary. Nie ma się czym przejmować. Do świtu pięć godzin.

– Idź spać, Łomonosow. Ja zostanę na stanowisku.

Łomonosow ani myślał odchodzić. Stał i patrzył na niego dziwnie.

– Wiedziałeś – stwierdził wreszcie. – Tam, wtedy, w kolumnie.

– Co w kolumnie?

– Wiedziałeś o zasadzce. Przeczułeś ją. Intuicyjnie.

– Doświadczenie – odparł zimno, odwracając głowę. – Po paru miesiącach w Afganie czuje się przez skórę…