Вянок

Нашых дзедоў душылі абшары лясоў,
Не давалі ім жыці праўдзівым жыцьцём,
І яны тые пушчы звадзілі агнём,
Іх кругом падпаліўшы з далёкіх канцоў.

І пылалі па нашаму краю лясы,
Покуль сонцэ здалело ўсё ў ім асьвяціць;
І сьвятлей і прасторней тады стала жыць,
А на попелі буйна ўзрасьлі каласы.

3 гэтых дзедоў суворых прыклад нам бы ўзяць, —
Не хіліцца з бяды, не пужацца агня,
Бо мы толькі тады дачэкаемо дня,
Калі нас не здалее змаганьне злякаць.

 * * *

Ўстань, навальніца, мкні нанова,
Ўзвый вецер з ёю за адно!
У віхру уляціць палова,
Пакіне чыстае зярно.
Удар, цыклон, удар на морэ,
Цалуй яго у глухое дно,
Ўсыілясьні ваду — і пэрлаў горы
На берэг выкіне яно.

 * * *

Не блішчыць у час змерканьня і ў глыбокай цемні ночы
 Дыямант каштоўны,
Але белым днём красою нам чаруе, вабіць вочы
 Блеск яго цудоўны.
Бо калі на гэты камень упадзець праменьня сонца,
 Ураз ён блісьне дзіуна
І вясёлкавые іскры разсыпаць пачне бязконца
 Ярка, пераліўна.

Так здаецца у змроку ночы цёмным і народ мой родны,
 Бедны і нешчасны;
Але, як устане сонцэ, ўраз прачнецца дух народны,
 І засьвеціць ясна!

 * * *

Напілося сонцэ са крыніц сцюдзёных,
Усьцягнуло у вышу з іх ваду як пар;
І ўзляцеўшы шпарка па праменьнях тонкіх
Пар зрабіўся сьлічнай чэрадою хмар.

Удаль яны памкнулі і лятуць пад імі
Нівы ды балоты, поле, бор, лука.
Але што там блішчэ? Ці ня ты, сястрыца,
Ці ня ты ліешся срэбная рэка.

Загрымелі ў хмарах гулка прывітаньня
І далёка буйны вецер іх разнёс.
Рынуліся хмары да рэкі радзімай
І зьліліся з ёю ліўнем кропель-сьлёз.

* * *

Ой, чаму я стаў паэтам
Ў нашай беднай старане?
Грудзі ныюць, цела вяне,
А спачыць ня можна мне:
Думкі з розуму ліюцца,
Пачуцьцё з душы бяжыць...
Мо за імі кроў палыне
І тады ўжо досі жыць!

 * * *

Даўно ўжо целам я хварэю,
 І хвор душой, —
І толькі на цябе надзея,
 Край родны мой!
У родным краю ёсць крыніца
 Жывой вады.
Там толькі я змагу пазбыцца
 Сваей нуды.
Калі-ж у ім умру—загіну,—
 Не жалюсь я!
Ня будзеш цяжкая ты сыну
 Свайму, земля.
Там хоць у гліне, хоць у брудзе,
 Там пад зямлёй,
Найдуць мае слабые грудзі
 Сабе спакой.

 * * *

Калі зваліў дужы Гэркал у пыл Антэя,
Як вецер валіць поўны калос да ральлі,—
Удыхнула моц у грудзі сына мацер Гэя,
І вось, цьвярды як дуб, ешчэ чым перш сільнее
Ён напружыўшыся, падняўся ўраз з зямлі.

Паломаны жыцьцём, чэкаючы магілы,
Радзімая земля, прынікнуў я к табе,
І бодрасць ты ўліла ў слабеючые жыльт,
Зварушыла маей душы дрэмаўшай сілы,
І мейсца ў ёй с тых пор віма ўжо больш жальбе.

 * * *