Step by Step in Esperanto

Kial tiu preĝeja turo havas du horloĝojn?—Por ke du personoj povu vidi la horon samtempe.

Kial vortoj en Esperanto havas radikojn?—Por ke la lingvo kresku.

“Diru al mi, doktoro, kion mi faru, por ke mia edzo ne parolu dum la tuta nokto?” “Donu al li ŝancon diri unu vorton dum la tago.”

La modernaĵ pentraĵoj. “Kial pentristoj skribas sian nomon sube de pentraĵo?” “Por ke oni sciu, kiu fino estas la supro.”

«-u» in a Question

956. Just as questions with as, is, os, or us take as, is, os, or us respectively in the answer, so a question may be asked and answered with u.

Cp. (a) Ĉu mi iros? Shall I go? Is it true that I shall go? (query as to what will happen in the future: Ans. Jes, vi iros; Ne, vi ne iros. Yes, you will; No, you will not), with (b) Ĉu mi iru? Shall I go? Am I to go? (explainable as short for Ĉu necesas, or, Ĉu oni volas, ke mi iru? Ans. Jes, iru; Ne, ne iru, Yes, do; No, don’t).

Cp. Ĉu li ne kantos? Won’t he sing? Ĉu (vi konsilas, or deziras, ke) li ne kantu? Isn’t he to sing? Ĉu li pagu? Is he to pay? Must (should, shall) he pay? with Ĉu li pagos? Will he pay? Kiom li pagu? Kiom li pagos? Ĉu ĝi estu ronda? Must it (should it) be round? Ans. Jes, ĝi estu ronda.

957. Kial katakombo estu subtera? Ĉu oni ne povus kombi katon surtere?

Aŭtoro: “Kiel mi nomu mian novan poemon?” Amiko: “Voĉo el la paperkorbo.”

“Se S-ro S venos, diru al li, ke ml revenos vespere.” “Kaj kion mi diru al li, se li ne venos?”

“Ĉu vi ne hontas, bati knabon, kiu estas multe pli juna ol vi?” “Kial mi hontu? Mia patro ne hontas bati min.”

“Kion mi faru, doktoro, por ke mi ne sentu konstante pikadon ĉe la vangoj?” “Vi mem faru nenion, fraŭlino; sed via fianĉo pli ofte sin razu.”

Ĉe salona festo (drawing-room party, reception): “Ho! Kiom oni enuas ĉi tie!” “Terure! Vi estas prava.” “Ĉu ni do eliru?” “Mi tre volus! Sed bedaŭrinde mi devas resti ĉi tie.” “Kial?” “Mi estas la gastiganto (host).”

958.

Montojn kisas bluĉielo,
Ondoj unu la alian;
Ĉiu floro, ĉiu stelo.
Amas fraton sian;

Suna lumo kisas teron,
Maron kisas lunradi’
Kial ne la samaferon
Faru ci al mi?

959. La melk istino ( Milkmaid )

“Kien vi iras, ho bela fraŭlino?”
“Mi iras por melki” respondis la ino.
“Ĉu kune ni iru? Permesu al mi
“Jes, certe, sinjoro, se plaĉos al vi.”

“Kio la patro de vi, belulino?”
“Li estas farmisto” respondis la ino.
“Ĉu mi, karulino, edziĝu kun vi?”
“Vi farus honoron al mi” diris ŝi.

“Kiom da doto por vi, belulino?”
“Mia dot’ la vizaĝo” respondis la ino.
“Ha! Ne povos mi, do, edziĝi kun vi”
“Neniu ĝin petis, sinjor’” diris ŝi.

960. (a) Ĉu ŝi venu nun? Jes, ŝi venu. Ĉu ŝi venos? Jes, ŝi venos. Ĉu ni komencu? Ĉu mi iru kaj vidu? Kial mi iru? Kiam ŝi venu? Kie mi kantu? Kiel mi faru ĝin? Kiom ili manĝu? Kion mi skribu?

(b) To what questions are these the answers? Jes, li iros. Jes, li iru.

(c) Shall she (is she to) sing? Will she sing? Shall he stay? Will he stay? Are they to come? Will they come? Shall he die? Will he die? Shall we do that? (both senses). How much shall they give? What am I to do? He asked whether she (a) should come, (b) would come (future), (c) would come (conditional). (Students who do not understand the words shall and will may leave this question.)

«-ante»

961. (a) We have already learned the adjectival form ‑anta = ing (452) and the noun form ‑anto = a person ‑ing (453). E.g., kantanta, singing; kantanto, a person singing.