Мефістофель (пад’язджаючы на крэсле ўсё бліжэй да авансцэны; звяртаецца да публікі ў партэры)
Тут мне ўжо не прабіцца ў дзверыДык, можа, месца знойдзецца ў партэры?Бакалаўр
Глядзі,— такі ашмот старызны,А думае, што ўсё яшчэ карысны.У кім бруіцца кроў, як свежы сок?Ці ў тым, хто ў маладой, кіпучай моцы,Ці ў тым, з каго ўжо сыплецца пясок?Юнак — імпэт і страсць, напал эмоцый,А на старых павінен быць закон:Гарні з дарогі смецце пад адхон!Мы сілай колькі ўжо зямель скарылі,А вы тым часам бавіліся чым? —Мудрылі, лбіны зморшчыўшы, і нылі,Не выпускаючы з рукі ляйчын,І слухалі старое славы пошчак.Адна марока з гэтакімі жыць.У трыццаць ты — жывы нябожчык!І ўжо не грэх цябе даўбнёй дабіць.Мефістофель
І чорту дзецца тут няма куды!Бакалаўр
Спатрэбіцца — і чорта к чорту я пашлю!Мефістофель(убок)
Ну не, тут я табе не саступлю.Бакалаўр
Стварае толькі той, хто малады:Стварыў я свет і сонца, месяц, зоры,Зямную цвердзь, паветра, неба, горы,Усё жывое я стварыў,І дзень святлом я азарыў,Даў небу зорную красу,Траве — халодную расу,І па маёй рашучай воліЦвітуць і сохнуць кветкі ў полі.Я дзёрзка думку вызваліў з пакут,З філістэрскіх акоў і пут,А сам, як бог, у німбе гордых дум,Куды свабодны дух вядзе, іду праз тлум.Іду ўгару, і светач і прарок,Нясу я сонца, а не змрок!(Выходзіць.)
Мефістофель
Арыгінал! Ідзі ты, знаеш… Маладзён!З сябе яшчэ ён строіць нешта!Усё мне гэта толькі смешна,Бо ўжо вядома з даўніх-даўніх дзён.Аднак, бадай, цяпер па ўсім відно,Што кроў у ім яшчэ не згусла;Ды, як бы ні брадзіла сусла,А будзе брага ці віно.(Да моладзі ў партэры, якая не апладзіруе.)
Я дараваць заўжды гатовыНяспеласць і душэўны лёд.Мае ацэніце вы словы,Да чортавых дажыўшы год.Лабараторыя ў сярэдневяковым стылі
Вялікія нязручныя прылады для фантастычных мэт.
Вагнер (каля ачага)
Гучыць ужо шчымліва звон,Дрыжаць пашэрхлыя муры,І ў гэтым бачу я закон.Працэс у колбе, унутры,Не можа доўжыцца бясконца.А вось ужо блішчыць і донца,Вось бачу, вугалёк чырвоныПунсовай іскраю мігае,І зыркі аганёк ягоныЦямноцце ночы разганяе.Каб толькі не пагасла ў печы!Ах божа, ходзіць нехта… Голас нечы…Мефістофель(уваходзячы)
Вітаю вас і вашу ўдачу!Вагнер (спалохана)
Вітанне! З радасцю вас бачу!(Ціха.)
Прашу цішэй, у колбе тутЗдзяйсняецца вялікі цуд. СтварэннеЖывога чалавека.Мефістофель
Ну?! Якую ж паруЗапхнулі вы ў шкляную тару.Вагнер