Фаўст

Цяпер замоўкні і не кленчы!
Твае выслоўі недарэчы!
Няхай загадваюць паны,
А ты разгадвай, ты ж — дурны.
Пайшоў служыць мой блазен сатане —
Займай пасаду ты пры мне.

Мефістофель займае месца злева.

Гоман натоўпу

Якім нам ветрам замяло
Так хутка новае трапло?
Нябожчык тлусты быў, як кот.
А гэты — высах, нібы кнот.

Імператар

Дык я вітаю вас, мае дарадцы!
Сабраў вас тут я, у палацы,
Пад зоркаю спрыяльнаю з’яднаных,
Вялікасці маёй вернападданых!
Аднак нашто, з якой вальготы,
Калі найлепш бы ў гэтай зале
Гуляць на пышным карнавале,
Павінны мы шукаць турботы
І мардавацца з нейкай радай?
Вы кажаце, вас точыць млосць?
Ну што ж, давай тады выкладвай,
Што ў кожнага на сэрцы ёсць.

Канцлер^{130}

Як зоры над тваім чалом,
Нябесным ззяюць нам святлом
Твае шчадроты; тут яліна
Дабра і розуму свяціла
Нам справядлівы абсалют…
Але глухі да ласк няўдзячны люд!
Пагразнуў ён у багнішчы аблуд,
У ерэтычным глумішчы й дрыгве,
Яму душэўны шчыр — не ў галаве!
Краіна б’ецца ў ліхаманцы,—
Якія ж думкі тут пра танцы?
Зірні, вялікі, з гэтай троннай залы
На родны край, што ўвесь у мглістым чадзе,
Дзе ўсё дабро тваё са злом звязалі
І дзе няпісаны закон — бязладдзе.

Той у суседа коні крадзе,
Той цягне чашы з алтара,
Той дзевак гвалціць і жанок,
А той апошні цвік з двара
Занесці мерыцца ў шынок;
А нашы праўдалюбцы суддзі
Распустай бавяцца. У блудзе
Жарсцвеюць норавы; усюды смуты,
Галодны край, раздзеты і разуты,
Рай для грабежнікаў, зладзюг,
А над сумленнымі вісіць абух;
Бо там, дзе кат бароніць ката,
Адна нявіннасць вінавата.
Вось так і бавіцца дзяржава,
Налева нішчыць і направа.
Якая ж будзе тут управа,
Калі і самавіты муж
На хабар ласы і на куш,
Калі суддзі і пракурору
Пара паслухаць прыгавору.

Згушчаю фарбы, скажаце? Няма чаго,
Калі карціна чорная і без таго.

Паўза.

І нам нявыкрутка без карных мер.
Бо чалавек разбэсціўся, як звер,
І ўсё дваранства па краіне
Ад псоты і распусты гіне.

Военачальнік

Перажываем дні зусім ліхія:
Куды ні глянь — кішаць, лютуюць банды,
Куды ні глянь — анархія, стыхія,
Салдат не слухае каманды,
За прывілею нас прадасць сеньёр,
Хаваецца філістэр за сцяну,
Ражном не выпраш на вайну
Адважных рыцараў з іх нор —
Ісці не хочуць ад гнязда;
Найміту ж трэба толькі мзда
І ласкі сквапнай куртызанкі.
За грошы ён штурмуе замкі,
За грошы дасць найміт прысягу
І нам, і вам — любому сцягу
Змагацца і служыць аддана.
Спустошана і растаптана
Імперыя іх службай, як халерай:
Двары пустыя — вецер свішча.
Спрабуй, ушчуй крутою мерай,
Дык разварушыш вос гняздзішча.
Саюзніка альбо ж васала
Трывожыць наша гора мала.

Скарбнік