Убырлар уянган чак

– хтмне белсез бит?!. Скотник иде. Хатыны больницада бби табып ята, ирне бичсе янына тшрг акчасы юк. Председательг кергн бу. Тегесе сйлшеп т тормаган, “юк” дип кен куйган. Шуннан хтм моны стле артыннан сйрп кен алган да яагына берне кундырган.

– Шуннан?

– Председатель айдан артык больницада ятты. хтмне милицияд бер атна тоттылар да чыгарып ибрделр. Кайткач миа аркасын крстте. Зп-згр иде. Берен тйгннр. Атна-ун кн йрде д… ирлдек.

Ул стакандагы аракысын ачу белн эчеп ибрде.

– Вампирны монда ни катнашы бар?– дидем мин ник тукталуыбызга кен башлап. идият, йтерсе, мине ишетмде д.

– Авыл кешесе борын-борыннан бер рхт т крмгн. Сез тарихны белсез бит инде. Крепостное право дигн нрсне хтерлисездер. крестьян восстаниеларын?!. – Ул безг карап алды да, кулын селтп куйды, – Рхтлектн бер д коралг релми. Авыл гомер бакый изел астында булды, аны тирен, саулыгын, хтта канын сыгып, суырып алдылар.

м ул кинт миа теклде:

–  син:“Вампирны ни катнашы бар?” – дисе. Мин председательне д гаеплрг телмим. Ул икмкне тиешле бяг сата аламы?! техника кпме тора?! ягулык?! Шулай булгач, акча каян килсен колхозга?!. еллар буена зарплата алмаган колхозчы ничек кел биреп эшлсен?!.

– Без бит чын вампир турында йтбез, – дидем мин, идиятулланы сзеннн ялка башлап,– Кан эч торган…

–  мин нрс хакында сйлим?! – Ул тмке кабызды, – Без блкй чакта мктпт бер юаш малай бар иде. Без, тилелр, аны уратып алабыз да:“Елый. Елый. Елый”– дип чеклибез. м бераздан ул чынлап та елап ибр.

Мин Айратка карап куйдым. Ул тылый иде.

– Идея материальллш дигнне ишеткнегез бардыр, – дип двам итте идият, – Мхит, кешене уратып алган атмосфера материальлш, ул кешене килчген билгели. Кемнедер алла итеп крсе икн, зе д сизмстн, аны колына верелсе…

Ул икебезг д кз йгертеп алды.

– гр халык флн гасырлар буена:“Безне каныбызны эчлр” – дип яши икн, аны бу уе материальлшмс, гамлг ашмас дип кем йт ала?!

– Димк, авылда вампир булу ммкинлеген син шиклнмисе? – диде Айрат.

– Шиклнмим. м мин тагын бер нрсне белм, бген киткн аучылар урманны бтен бресен тотып бетерслр д иртг тагын маллар зыян крчк. Маллар гына булса…

– Ник алай дисе?

идият икебезг д теклеп карап чыкты.

– Песилрегез йдме?—Аны сзеннн мин кинт нрсгдер тшенгндй булдым, тик башыма килгн фикер шундук эзсез югалды. идият двам итте,—Авылда башта песилр югалышып бетте. Минем Мурзик юкка чыккач, кршелрг кереп сораштырдым, аннан бтн кешелрг… Кыскасы, беркем д песиене кайда йргнен белмде, атнага якын кргннре юк икн. Мен шулай… Башта песилр югалды. Аннан сарыклар каза крерг тотынды. Бген ферма сарыкларын мин каравыллый идем. Тнге сгать чт бер чыгып йлндем, дртенче унбиш минутта – бер. Шул арада бер кт сарык буып ташланган иде. Бер ген тавыш та ишетелмде. Бре шулай эшли аламы?! Юк!

Айрат белн без катып калдык.

– Картыйны да песие юк, —дип пышылдадым мин, – Югалган…

идият елмаеп куйды.

– Без ле алап та бетермибез. Тик зур бла кил безг, егетлр. Тормышны тамыры булган авылны юкка чыгарачак бла.

Без дшмдек.

–  бит уйлап караса, песилрг кадр д бик кп нрслр юкка чыкты, —дип двам итте идият,– Дин юкка чыкты. Кпме матур йолалар!.. м керенлп кен кешелр арасындагы ылылык, ярдмчеллек юкка чыкты. Намус. – м ул яртылаш эчелгн чкшксен атып брде, —Элек мен бу нрсне якын да китерми торганнар иде. Хзер ис хатыннар да эч…

– Дин кайтты бит…– диде Айрат, дулкынланган тавыш белн,– Безне яланда да мчет тзеп яталар.

идият озак кына дшми торды. Аннан со Айратка тблде:

– Дин кайтты… – диде ул авыз чите белн елмаеп, – Песилр д кайтыр… Сарыклар да… Блки, кайтыр…

Аны бу сзеннн без бернрс д аламадык.

* * *

Картыйларга кайткач та йг керерг ашыкмадык. Капка тбендге эскмияд дшми-тынмый гына озак утырдык. Икебез д нрсдер сизен, нидндер шблн, тик з шиклребезне кычкырып йтерг базнат итми идек шикелле.

идият яныннан киткч без Злифлрг кереп чыктык. йлре д, мунчалары да, келтлре д ачык, тик анда бер ген тере ан иясе д юк иде.

– Алар кайдадыр киткн, – дидем мин, и куркыныч уйларымны куага тырышып, – Блки, кченгннрдер?..

Айрат катгый гына йтеп куйды:

– Алар вампирга йлнгн.

Мин тертлп киттем. зем д шуннан шиклн, тик бу хакта уйларга курка идем.

– Ниг алай дисе?

– Алар ткн тнд вампирга йлнгн,—диде Айрат калтыранган тавыш белн,– Сине тше кергн Злиф минем арттан килгн булган. Ул… Ну, без аны белн дуслашып йри идек… Озатышып…

Ул авыр сулап куйды.

– гр ул минем тшк кергн булса, мин… Мин торып ишекне ачасы идем… Мин аны шулкадр ялбаруына каршы тора алмас идем. Юк. син ачмагансы…

Мин земне гаепле итеп сиздем.

– Ачарга кирк иде мени?..

– Юк… —Айратны иреннре дерелдп куйды, – Ул бит Злиф тгел… Злиф юк инде хзер…

Мин аны кочаклап алдым.

– Ярый…—диде Айрат минем кулымны этреп, – Киркми, Илам…

–  сине тше кем керде со?

Мин сзне Злифдн читк алырга телгн идем, тик Айрат бу соравымнан сискнеп китте.

– Юк! йтмим! – диде ул, кзем туп-туры карап, – йтмим, Илам. Сорама.

Минем бтен тнем салкын йгерде. Аны болай кылануы кычкырып йтг караганда да алаешлырак иде.

– Нфис… – дип пышылдадым мин, – Нфис…

Айрат мине кочаклап алды.