Quo Vadis

S. 171: «Veni, vidi, vici» — hetaja fraza składała pasłannie Julija Cezara sienatu, dzie jon paviedamlaŭ ab pieramozie (uviesnu 47 h. pierad n. e.) nad basforskim uładarom Farnakam; Basforskaja dziaržava z stalicaj u h. Pantykapej (ciapier Kierč) zajmała terytoryju Kierčanskaha i Tamanskaha paŭvostravaŭ. …by kaledonski sabaka… ŭ harach Hibierniji… — Kaledonijaj nazyvałasia paŭnočna-zachodniaja častka Šatłandyi, a Hibiernijaj — Irłandyja.

S. 173: …jak by ich čuŭ ad pytyi ŭ Delfach… — Pytyjami nazyvalisia žrycy-pradkazalnicy z sviatyni Apałona ŭ Delfach, horadzie blizu paŭnočnaha ŭzbiarežža Karynfskaj zatoki; arakuła zazvyčaj pytalisia ŭ najvažniejšych vypadkach, a adkazy pytyi, jakuju nibyta natchniaŭ sam Apałon, vyznačalisia tumannasciu i dvuchsensoŭnasciu.

S. 174: Trazymenskaje voziera — vialikaje, bolš za 15 km daŭžynioju, voziera ŭ 150 km na poŭnač ad Ryma.

S. 175: Cyrceja — lehiendarnaja čaraŭnica, dačka boha sonca Hielijosa, što žyła na vostravie Eja; Cyrceja pieratvarała ŭ raznastajnych žyviołaŭ usich, chto traplaŭ na vostraŭ, ale Adysiej apynuŭsia adzinym, chto zdoleŭ nie paddacca jejnym čaram.

S. 176: Mizenum — mys i horad u Kampańi blizu Bajja.

S. 177: Arycyja — horad u 30 km na paŭdniovy zachad ad Ryma. Marsavaje pole — płošča na bierazie Tybru ŭ paŭnočna-zachodniaj častcy Ryma, miesca schodaŭ, špacyraŭ i zabaŭ. Lanavijum — staražytny horad niaŭzdaleč Albanskich horaŭ.

S. 178: …vyliŭ joj na hołaŭ koŭš falernu… — majecca na ŭvazie adzin z lepšych hatunkaŭ italianskaha vina, vyrablanaha ŭ kalabiarežnaj vobłasci Falern na poŭnačy Kampańi.

S. 179: …na boskuju vaładarku pafijskich hajoŭ… — h. zn. na Afradytu, bo siarod pafijskich hajoŭ na vostravie Kryt znachodziłasia najznakamitšaja sviatynia Afradyty.

S. 180: Kaj Viares (pamior u 43 h. pierad n. e.) słaviŭsia vialikim skarbam, prydbanym, adnak, šlacham biessaromnaha rabavannia Sicyliji, jakoju kiravaŭ u 73–71 hh. pierad n. e. Praksyteles, Miron, Skopas, Lizypas — znakamityja hreckija skulptary; naprykład, Miron (V st. pierad n. e.), słavuty svajimi daskanałymi vyjavami čałaviečaha cieła ŭ ruchu. …ci na Parosie, Pantelikonie isnuje padobny marmur… — Vostraŭ Paros u Ehiejskim mory i hara Pantelikon u Atycy (na paŭnočny zachad ad Afin) słavilisia radoviščami marmuru.

S. 182: Rados — vialiki vostraŭ la paŭdniova-zachodniaha ŭzbiarežža Małoje Aziji z adnajmiennym hałoŭnym horadam, dzie znachodziŭsia tak zvany Kałos Radoski, jakoha staražytnyja ludzi ŭvažali za adno z siami cudaŭ svietu, bo heta była hihanckaja bronzavaja statuja boha Hielijosa vyšynioj zvyš 30 m, uzviedzienaja ŭ pačatku III st. pierad n. e. la ŭvachodu ŭ haradskuju havań. Panopa — horad u Fakidzie, vobłasci na paŭnočnym uzbiarežžy Karynfskaj zatoki, dzie jašče ŭ II st. n. e. pakazvali astatki hliny, z jakoj Pramietej nibyta vylapiŭ pieršych ludziej. Leda — zhodna mifu, žonka spartanskaha karala Tyndareja, jakuju pakachaŭ Zeŭs i zjaŭlaŭsia da jaje ŭ vyhladzie lebiedzia, pasla čaho Leda zniesła jajka (a ŭ niekatorych viersijach mifa havorycca ab niekalkich jajkach), adkul vyłupiłasia Helena-Pryhažunia; škarłupinnie taho jajka pakazvali ŭ Sparcie jašče ŭ II st. n. e. Pancyr sarmacki — plemia sarmataŭ, abo saŭramataŭ, žyło u navakołli Meatyjskaha voziera (ciapier — Azoŭskaje mora), a vyšejnazvany pancyr zachoŭvaŭsia ŭ sviatyni Asklepijosa ŭ Afinach i sapraŭdy byŭ zrobleny z konskich kapytoŭ šlacham narazannia tonkich płastak i zmacoŭvannia ich pamižsobku. Eŭbieja — vialiki vostraŭ la ŭschodniaha ŭzbiarežža Siaredniaj Hrecyi.

Aleksandryja — majecca na ŭvazie horad na vostravie Faros, la jakoha znachodziŭsia znakamity majak (bolš za 100 m vyšynioju), pabudavany ŭ pačatku III st.