Quo Vadis

Pavał, zakinuŭšy na plečy zasłonu Płaŭtyłli, kab zaviazać sabie joju vočy, kinuŭ zoram apošni raz, poŭnym biazmiernaha supakoju, na svietazarnuju viačerniuju zarnicu i maliŭsia. Tak! Pryjšła para, ale jon bačyŭ pierad saboju vialiki zorny hasciniec, viadučy da nieba, i ŭ dušy havaryŭ sabie tyja samyja słovy, jakija zahadzia ŭ pačucci spoŭnienaje svaje słužby j blizkaha kanca napisaŭ: «Zmahanniem ja dobrym zmahaŭsia, vieru datrymaŭ, abaviazak vykanaŭ — napasledak pryznačany mnie voś vianok spraviadlivasci».

LXXII

A Rym šaleŭ pa-daŭnamu, tak što zdavałasia, horad heny, jaki zavajavaŭ uvieś sviet, pačynaje ŭrešcie z pryčyny adsutnasci pravadnikoŭ razvalvacca sam u sabie. Jašče pierad pakutnictvam Apostałaŭ vybuchnuŭ tajemny zhavor Pizona, a pasla jaho — kaśba tak strašnaja najvyšejšych hałoŭ u Rymie, što nat i tym, jakija bačyli bostva ŭ Neronie, vydavaŭsia jon u kancy bostvam smierci. Žałoba razharnuła svaje čornyja kryły nad usim horadam, strach razhasciŭsia pa damoch i sercach, ale portyki ŭpryhažalisia viankami, nie možna było akazvać žalu pa pamierłych. Ludzi, jakija budzilisia ranicaj, pytali siabie: mo pryjdzie siannia čarha? Karahod krozaŭ trupanosnych, idučych za cezaram, pabolšvaŭsia z kožnym dniom.

Pizon prypłaciŭ hałavoju paŭstannie, a za im pajšli Seneka i Lukan, Fienijus Ruf i Płaŭcyj Lateranus, i Fłavij Scevin, i Afr Kujintyjan, i raspusny spadručnik cezaravych šalenstvaŭ Tulij Senecyjo, i Prokuł, i Araryk, i Aŭhuryn, i Hratus, i Siłan, i Proksimus, i Subryjus Fłavij, kaliś cełaju dušoju addany Neronu, i Suplicyjus Asper. Adnych hubiła sobskaja podłasć, inšych bajazlivasć, inšych bahaccie, inšych mužnasć. Cezar, pierapałochany samoj kolkasciu zhavorščykaŭ, zaliŭ horad vajactvam i trymaŭ jak by ŭ akupacyi, vysyłajučy štodzień centuryjonaŭ z prysudami smierci ŭ zapadozranyja damy.

Asudžency prynižalisia jašče u piśmach, poŭnych padchlebnictva, dziakujučy cezaru za prysud i zapisvajučy jamu častku majomasci, kab reštu ŭratavać dla dziaciej. Zdavałasia ŭ kancy, što Neron naŭmysna pierabiraje mieru, kab pierakanacca, da jakoj stupieni spadleli ludzi i jak doŭha mohuć pieranosić kryvavuju ŭładu. Za buntaŭščykami vyhubili ichnich svajakoŭ, siabroŭ dy nat prostych znajomych. Žychary zhrabnych, zbudavanych pasla pažaru damoŭ, vychodziačy na vulicu, byli peŭnyja, što spatkajuć ceły šerah chaŭturoŭ. Pampiej, Karnel, Martyjalis, Fłavijus Nepos i Statyjus Damicyj zhinuli, abvinavačanyja za adsutnasć lubovi da cezara. Novijus Prysk — za toje, što byŭ siabram Seneki. Rufiju Kryspu adabrana prava ahniu j vady za toje, što kaliś byŭ mužam Papieji.

Vialikaha Trezeja zhubiła sumlennasć. Mnohija prypłacili žycciom kryvičesnaje pachodžannie, nat i Papieja stałasia achviaraju raptoŭnaha ŭzburennia cezara.

A sienat prynižaŭsia pierad siardzitym vaładarom, budavaŭ na jahony honar sviatyni, rabiŭ dekłarunki na intencyju jahonaha hołasu, karanavaŭ viankami jahonyja statuji dy pryznačaŭ jamu sviataroŭ, jak bostvu. Sienatary z tryvohaju ŭ dušy jšli na Pałatyn, kab vysłaŭlać piesniu «Pieryjodanicesa» i šaleć razam z im siarod biessaromnaha bujanstva nahaha cieła, vina, kvietak.

Prymiež taho, na nizoch, na rałli, prasiaknutaj kryvioju pakutnickaj i slaźmi, uzrastaŭ cicha, ale štoraz mahutniej zasievak Piatrovy.

LXXIII

Vinić da Piatronija: «Viedajem i tut, carissime, što dziejecca ŭ Rymie, a čaho nie viedajem, toje nam daskazvajuć tvaje piśmy. Kali kinieš kamień u vadu, chvali raschodziacca navokał štoraz dalej, voś ža takaja chvala šalonasci j lutasci dajšła z Pałatynu až da nas. Pa darozie ŭ Hrecyju byŭ vysłany siudy praz cezara Karynas, jaki abdzior horad i sviatyni, kab zapoŭnić parožny skarb. Za canu potu j ludskich sloz budujecca ŭ Rymie Domus Aurea[91]. Być moža, sviet nie ahladaŭ dahetul takoha domu, ale nie ahladaŭ taksama j takoje kryŭdy. Adyž ty viedaješ Karyna. Padobnym jamu byŭ Chiłon, pakul smierciu nie adkupiŭ žyccia.