Чингизхон, савори саманди бебадалу хастагинопазири њамчун сарнавишт дилфиреб – ёлсафеду думсиёњаш, дар ињотаи посбонону ањли рикоб, аз паси байраќњои парафшон, ки аз коми аждањорњои ќоњирашон шўълањо бармељаст, њаракат дошт. Замин, зери суми оњанини самандњо ѓуввас зада, аќиб шино мекард; ќафо медавиду кам намешуд, балки, бо фазоњои нав ба наваш мунтазам то ба уфуќи дастнорас тўл кашида, торафт меафзуд. Охир надошт он, ки надошт. Ва хоќон, ки дар нисбати бекарониву шањомати замин зарраяке беш набуд, њамаи ин аёну нињонро зери даст оварда, Њокими Чањор Сўи Оламаш эътироф кардани њамагонро ноил шудан мехост. Бино бар ин њам, ба фатњи кишварњо равон буду ќўшунро ба юриш мебурд…
Хоќон, чунон ки мебоист, љиддиву хомўш роњ мепаймуд. Вале касе намедонист, ки дар дилаш чї исёнњост ва касе њам ваќте низ чизе нафањмид, ки банохост воќеаи ѓайричашмдошт рух дод – хоќон ногањон аспашро тез аќиб гардонд, чунон башиддат аќиб гардонд, ки думравонаш ќариб ба ў бархўрда буданду ба зўре ду тараф шуданд. Хоќон, кафи ларзонашро рўи чашм соябон карда, музтарибу бесуд осмонро аз назар мегузаронд: не, абраки сафед аќиб намондаву рањгум назада буд - на дар пеш метофту на дар пас…
Њамин хел ногањон ѓайб зад пораабри сафеде, ки бебадал ўро њамроњї мекард. Дигар на он рўз падид омаду на рўзи дуюму дањум. Хоќонро тарк карда буд он.
Дар соњили Итил рух дод ин њодиса. Чингизхон фањмид, ки Осмон аз ў рў гардондааст. Дигар он сў нарафт ў. Писарону наберањояшро ба фатњи Аврупо фиристоду худ ба Ўрда баргашт, то бимираду дар љои ноаёне хок бишавад…
Ќаторањо дар ин бару бум аз ѓарб ба шарќ мерафтанду аз шарќ ба ѓарб…
Нимањои бањманмоњи соли 1953 миёни ќаторањои мусофирбаре, ки дар дашти Сарой аз шарќ ба ѓарб мерафтанд, ќаторае, бо равонхонаи*[§] махсус дар оѓози хеш, низ равон буд. Равонхонаи бераќами мазкур, ки ба баѓољхона мепайваст, зоњиран аз дигаронаш фарќи казої надошт, вале ин њамсонї танњо дар зоњир буд – як ќисми он шўъбаи пўшида*[**] њисоб меёфту нимаи дигараш, ки аз пўшидахона батамом људо карда шуда буд, чун равонмањбаси ашхоси мавриди таваљљўњи хоси идорањои бехатарї хизмат мекард. Ин даъфа, ба “шарофати” парвандае, ки муфаттиши калони яке аз шўъбањои аљалакори** идораи бехатарии давлатии Ќазоќистон Тансиќбоев бофта буд, чунин шахс Абўтолиб Ќуттибоев ќарор гирифт. Ва акнун, њамроњи худи Тансиќбоеву дастаи пурзўри посбонон, ўро мебурданд дар он њуљраи бандиён. Ба дигар шањрњо, барои рўбарўкунї мебурданд.