М?сылман елдерінде табысты? 20%-ын ??райтын жеке меншікке салы? (х?мс), ораза кезіндегі салы? (пітір сада?асы) ж?не имансыздардан алынатын салы? (жизия) бар[15]. Исламны? ?леуметтік доктринасы те?дік, ынтыма?, белсенділік ж?не аскетизмге ?арсы т?ру?а толы. М?хаммед пай?амбар былай деген: «Сендерді? е? жа?сылары? – к?ктегі н?рселер ?шін жердегі н?рселерге нем??райлы ?ара?андары? емес, керісінше істегендері? емес; Сендерді? е? жа?сылары? – екеуінен де ал?андары?». М?сылманды? этика осы ?станымды ?станып, е?бек пен байлы?ты жарыл?ап, бойда?ты?ты жо??а шы?арады. Классикалы? исламда белсенділік ба?дары к?бінесе ??дайды? алдын ала белгілеу догмасымен ?атар ?мір с?рді. М?сылман теологтарыны? к?пшілігі ?здеріні? ниеттерін ж?зеге асыру ?шін бар к?ш-жігерін салу?а, ??дайды? к?мегіне сеніп, бар жа?дайды ?згертуге ша?ырды ж?не адамны? ба?ылауынан тыс болатын н?рселерді алдын ала белгіленген деп ?абылдау керек. Уа?ыт ?те келе, ??дайлы? детерминизм, м?сылмандарды? діни санасында, е? алдымен, белсенді емес фатализм ж?не тынышты? рухында ?абылданды. Ислам либерализмі, Халифат жа?дайында пайда бол?ан исламны? классикалы? саяси теориясы дін мен мемлекет бірлігін ?ор?айды. Халифатты? саяси идеалы с?зсіз теократиялы? емес, сонды?тан кейбір зерттеушілер «теократия» эпитетіні? ?олданылуына жол берсе, м?ны ?р?ашан «ат?арушы», «?ор?аушы» ж?не тіпті «зайырлы» теократия сия?ты т?сіндірулер ар?ылы жасайды. К?птеген заманауи м?сылман реформаторлары исламда?ы билік тек зайырлы болуы м?мкін деп санайды, ?йткені ислам «рухани» діни билікті білмейді. ?ата? ма?ынада шииттерге теократиялы? (д?лірек айтса? иерократиялы?) идея т?н.