Step by Step in Esperanto

61. (a) La Dekalogo estas la nomo de la Dek Ordonoj (Commandments). En la vorto spegulo estas tri silaboj kaj sep literoj (tri vokaloj, kvar konsonantoj). La signifo de la vorto Decapolis estas Dek Urboj. Kio estas la signifo, en la Angla[15] (English) lingvo, de la vorto spegulo? (En la Angla lingvo …)

(b) One vowel, 2 consonants, 3 letters of the alphabet, 4 motorcars, 5 continents. 6 pockets, 7 fish, 8 jugs, 9 dolls, 10 beds, 11 sheep, 12 girl-guides.

«Kiom da?» = How Many (What Quantity Of)?

62. (a) Kiom da floroj estas en la vazo? (glasoj … sur la tablo? Kiom da silaboj (literoj, vokaloj, konsonantoj) estas en la vorto ankaŭ? Kiom da personoj (viroj, virinoj, infanoj, knaboj, knabinoj, fenestroj, lampoj, muroj, plafonoj, pordoj, bildoj) estas en la ĉambro? Kiom da fingroj … sur unu mano (sur du piedoj)?

(b) Kiom estas 6 kaj 3? 10+2? 5+7? 4+8? 3+9?

Compound Words

63. Two roots may be joined into one word. Esperantolando, Esperanto-land. Lampolumo, lamplight. Birdonesto, bird-nest. The first “o” is usually left out, thus: lamplumo, birdnesto. But it is used if it makes the word easier to pronounce.

64. The meaning of the compound word is seen by splitting it up in reverse order, thus: lumo de lampo, nesto de birdo. Preseraro (=eraro de preso), a printer’s error, error of printing. Ŝulaĉo (=laĉo por ŝuo, laĉo de ŝuo), a shoe-lace. Fruktarbo, fruit-tree. Urbdomo, town-hall.

65. The main root stands at the end; the other describes it. Kantbirdo is a bird: a song-bird. Birdkanto is a song: a bird’s song. Poŝmono (=mono por la poŝo); monpoŝo (=poŝo por mono). Ŝipvaporo, ship-steam; vaporŝipo. Ŝipvelo, a ship’s sail; velŝipo. Vortfino, finvorto. Leterfino, finletero.

66. (a) Arbfolio, litkapo, ŝipnazo, florlingvo, kandelflamo, dompordo, laktokruĉo. Hipopotamo estas riverbesto; hundo estas dombesto. Kontinento estas mondparto. Brako estas korpoparto. Kio estas la preskosto de la bildolibro? Kio estas musiko? (Ĝi estas preseraro!).

(b) Address-book, love-poem, world-history, organ-music, love-letter, tram-conductor, world’s end, sheep-dog. A tea-leaf in a tea-cup. On the flower-vase is a rose-petal. Guitar-music and a love-song in the moonlight. Apple (cherry-fig-olive-pear-rose‑) tree.

67. Poetedzino (poet-edzino), poet’s wife. Poetinedzo (poetin-edzo), husband of a poetess. Amik-(hero-konkuktor‑) edzino, ‑inedzo.

68. Vesto, article of clothing, garment, dress, etc. Ĉapo kaj ĉapelo estas kapvestoj (vestoj por la kapo). Botoj kaj ŝuoj estas piedvestoj.

«Staras», «sidas», «kuŝas»

69. Mi staras, I stand (am-standing). Mi sidas, I sit (am-sitting). Mi kuŝas, I lie (am-lying) down.

Kion mi faras?What am I doing? (Vi ….). Tom (ŝi, la kato …) staras (sidas, kuŝas). Kion Tom faras? (Li ….). Kion ŝi (ĝi) faras?

(a) Alberto (Mario) staras (sidas) sur la planko (seĝo). Sur kio (kie) li (ŝi) staras (sidas, kuŝas)?

(b) Make similar sentences with La pupo (kato, libro, muziko), staras (sidas, kuŝas) sur la pupitro (skatolo, tablo, valizo). Kion ĝi faras? Kie (sur kio) ĝi ‑as? Ŝi sidas (staras) inter Y kaj Z. Kiom da infanoj sidas (staras)?

«Ordonoj» ( Orders ): «-u»

70. Words of order or request end with ‑U. Staru! Stand! Sidu! Sit! (211). Kuŝu! Lie! Compare Diru al mi (Say to me, Tell me).

Words of command must end with ‑U:
«Rapidu, vi!» means “Look sharp, you!”

(a) Staru! Kion vi faras? (Ni staras). Sidu! Kion vi faras? Tom kaj Dick! Staru! Kion ili faras? (Ili ambaŭ staras).

71. Other useful orders for class use are