Пад каменным скляпеннем каміна
Тады
У пакоях пульсуюць цяплом пазалотай
Ажываючы твары партрэтаў
Гасячы свечак агонь
Тады
Быццам конікі іскры трашчаць
I ўзлятаюць як зоры
Якія ў палёце згасаюць
Тады сінімі стужкамі дыму
Сон варожаць з вачэй
Дубы больш ужо не вяртаюцца
У гай свой
На месца дзе іх пассякалі
А калі і вяртаюцца
Дык толькі на крылах вятроў
Дымам з коміна ці жменей попелу
Але гэта было ўсё даўно
Калі блочных дамоў
Мы не зналі.
НА ЗМЯРКАННІ ЛЯ ВАДАПОЮ
Крысо пяску,
Адкінутае хваляй на расісты луг,
Замацоўвае негатывы
Капытоў.
Бярозы, што нясуць свой цень,
Спіхваюць яго з адхону
Ў вадапой.
Конь праз шкло вады
Цалуе сваю пысу
I з дна азёрнага глядзіць
На стэп нябёс,
На бледна-серабрыстую падкову,
Згубленую пегасам
У галопе.
Крывавае вока сонца,
Прыплюшчанае пагоркам,
Пазірае на распранутых дзяўчат,
Што ў золаце царкоўным
Сыходзяць
У цішыню вады,
У насцярожанасць аеру.
А я
З высокага акна гляджу
На ўсход неонаў гарадскіх,
Мо яны мяне
Да вадапою вернуць,
Каб мог я прагу наталіць
Тым золатам царкоўным.
МАТЫВІРОЎКІ
Выбачаецца
З вялікадушнасці;
Выбачаецца
З пагарды;
Выбачаецца
З неабходнасці;
Выбачаецца
З розных меркаванняў;
Выбачаецца
Са страху;
Выбачаецца
З надзеі на ўзаемнасць;
З надзеі на ўдзячнасць —
Найцяжэй і вельмі рэдка
Выбачаецца
З любві.
ЗМЯРКАННЕ З ДЗЯЦІНСТВА
Пад салодкім наркозам
I аеру і сена
Западае сяло ў цішыню.
У ставах чутна музыка жаб.
Асіна, якую цікавасць
Завяла на пагорак,
Атрасае з сябе
Залатыя дукаты.
Востраць ластаўкі крылы свае
На асялку залочаным хмары.
Ажно цяжка паверыць,
Што гэта я ў памяці змог захаваць,
Трымаючы далонь маткі,
Пахіленай нада мной.
ДУБРОЎКА
Я маю ўласны свой гай дубовы,
Нёмана серпам абняты —
пад скрыжавальным агнём блакіту,
зорак, чаек, рэха.
Мая дуброва —
месца таемных спатканняў
маладзіка і сонца
у дні зацьмення —
і месца маіх спатканняў
з цішай,
з сабою самім
у маіх жа ўспамінах.
Раскінуўся гай мой дубовы
на мураве сакавітай,
дзе няма мурашнікаў,
павуціны,
імглы камароў —
на чыстай траве,
перамытай расой і дажджом,
грэбенем ветру часанай
і ценем імклівых аблокаў.
У дуброве маёй
імянныя дубы, гербавыя —
як калоны карынфскія,
вытачаныя перунамі, пяскамі,
дах лістоты ўздымаюць
з камінамі буслянак.
Невялікі мой гай дубовы —
вёрст ён пяцьсот займае,
адчынены толькі цяпер
мне,
заўсёды, калі засмуткуецца толькі,
калі зажадаецца.
Да маёй дубровы прыходзяць
праз далягляду шлагбаўм
без пашпарта —
праз граніцу зялёных сноў,
слоў,
гукаў...
Мой гай дубовы такі невялікі,
што змяшчаецца пад павекамі
з пошумам адвячорнага рэквіема
без пашпарта —
які гэты гай мне пакінуў.
НАТУРШЧЫЦА ВЕТРУ
Дзяўчына — натуршчыца ветру,
Стаіць пад вясеннім дажджом.
З-пад стрэшкі далоні ўздымае
Зялёна-праменныя вочы
На хмару, што адплывае,
Прабітая коп'ямі сонца.
Як парусам мокрым сукенкі
Абвіў вецер цёплае цела
I абрысаваў яе грудзі,
I сцёгны, і стройныя ногі.
I вырваўшыся за вароты
На луг пад крыло пералеска,
Зялёна-праменную недзе
Панёс у вясёлку, ў туман.
I я ветру ў полі шукаю,
I я ветру ў лесе шукаю,
Шукаю дажджу веснавога,
Хоць восень даўно.
ПАРТЫЗАНЫ
Маладыя,
плячыстыя,
дужыя,
перад боем прагнулі жыць,
а ішлі на смерць.
Без прымусу,
не па вярбоўцы,
не за плату
ішлі на смерць.
Папярэджвала іх
гісторыя мінулага веку —
трагічныя хатнія паданні роду
пра бацькоў — беспрытульных салдатаў,
пра сасланых паўстанцаў-дзядоў.
Папярэджвалі магілы Верасня.
Ішлі на смерць.
Разрывалі вузлы, што іх звязвалі:
кудзеркі дзяўчат,
сівыя ніткі матуліных валасоў,
натруджаныя жылы бацькоў;
уцякалі з хатніх гнёздаў
у заснежаны лес,
у забалочаны лес,
у квітнеючы лес —
на смерць.
I толькі вінтоўка...
Не ў легенду,
не ў казку...
Пад дзірван,
пад каменне,
на дно рэк,
у дубровы,
на скрыжаванні —
з імёнамі і без імён...
I заўжды ім па дваццаць...
I будзе заўсёды па дваццаць —
на магільных плітах,
на фатаграфіях,
у матуліным горы
і ў партызанскай песні.
Не з легенды,
не з казкі
ідуць:
жывыя,
прыгожыя,
маладыя,
па чатыры ў шарэнгах,
пабатальённа
палямі, нябёсамі, морам
дваццацігадовыя сыны
непераможнай Радзімы.
ЗБОР ГРЫБОЎ
Шукаў я грыбоў у дуброве
Шукаў я грыбоў у дуброве
Набраў іх поўныя вочы
Пад самыя дужкі павек
Касак
Гранатаў
I гільзаў
Дотаў
Зямлянак
Крыжоў
На магілах і зорак
У чырвані спелай каліны
У чырвані спелай каліны
Набраў я поўныя вочы
Набраў па самыя зубы
Жалудоў залацістазялёных
Што выплакалі дубы
Параненыя кулямі
Грыбоў не было ў дуброве
НА СМЕРЦЬ ДЗЯДЗЬКІ АНТОСЯ
Акружылі,
сагналі вёску на пясчаны майдан
каля мосціка над рачулкай
Луконіцай.
Сабакі,
пачуўшы аўчарак,
рвалі ланцугі
на пустых панадворках.
З-над каскі пачулася
тваё прозвішча і імя,
дэфармаванае нямецкай
гартаннасцю,
і стрэл —
вышэй за твае снегавыя зубы,
адкрытую ўсмешку.
Потым —
калі накрыў ты свой цень,
калі быў на пяску —
яшчэ два стрэлы.
З дубровы за Шчарай
паляцеў патройны покліч зязюлі,
а можа, гэта было
рэха...
рэха...
рэха...
Потым рокат матораў,
калі яны ад'язджалі спехам,
і кнігаўкі крык,
якая ценем крылаў
вочы табе закрыла.
I стаяў скамянелы натоўп,
а басаногі лес,
аплываючы жывіцай,
з шапкамі гнёздаў у далонях лістоты
услухоўваўся, ці не загучыць
партызанская песня.
Ужо мы не будзем разам
рыбу лавіць таптухай,
дзядзька Антось.
ЛОДЗЬ