Мой гай дубовы

Annotation

Сучасны польскі паэт і празаік М. Ю. Канановіч — выхадзец з Гродзеншчыны. Яго паэзія прасякнута глыбокім пачуццём да Народнай Польшчы, да нашай краіны i паказвае чалавека на вайне і ў мірным будаўніцтве, у роздуме над жыццём.

МАЦЕЙ ЮЗАФ КАНАНОВІЧ

ЗОРКА НАД АБЕЛІСКАМ

НА ДРУГІ БЕРАГ

ВЁСКА НАД ОДРАЙ

УРОЦЛАЎСКАЯ ІМПРЭСІЯ, 1952

МУЛЯРЫ

ФРАНКФУРЦКІ ЗВОН

КРЫЖ

ВІЗІТ НА ЧУЖЫНЕ

ВАРШАВА

ВАРШАВА, 1948

ПАГЛЫБЛЕННЕ Ў СВІТАННЕ

МАЁ ПАКАЛЕННЕ

ЛІСТ

БУМЕРАНГ I РЭХА

КАЛЫХАНКА[1]

ГАРАДЫ СА СНУ

***

ЗЯМЛЯ АДАМАВАЙ МАЛАДОСЦІ

БЯРОЗКА

4.Х.1957

ГУЦУЛКА

ЧАЦВЁРТЫ ЗАПАВЕТ

НЕНАПІСАНЫ ВЕРШ

СЕМНАЦЦАЦІГАДОВАЯ

ТАЯМНІЦА

ВОГНІШЧА

БАЛАДЫ I РАМАНСЫ

ДЗЕЛЯ МЯНЕ ІДЗЕШ ТЫ

ПЕРШЫ ПРЫХОД

ВЫПУСКНІЦА

БЫЛО ТОЕ ДАЎНО I НЯПРАЎДА

САМОТА

ДУБ НАТХНЕННЯ

СЦЕЖКІ

КАБ ЯШЧЭ РАЗ

ВЫРАЙ

НА ЗМЯРКАННІ ЛЯ ВАДАПОЮ

МАТЫВІРОЎКІ

ЗМЯРКАННЕ З ДЗЯЦІНСТВА

ДУБРОЎКА

НАТУРШЧЫЦА ВЕТРУ

ПАРТЫЗАНЫ

ЗБОР ГРЫБОЎ

НА СМЕРЦЬ ДЗЯДЗЬКІ АНТОСЯ

ЛОДЗЬ

ДЗЕД I БАБКА

ГАЛІНА УЛАНАВА

ФРАГМЕНТ

ПЕСНЯ

ГОРАД, ДЗЕ ГРАЮЦЬ ФАРТЭПІЯНА

КАХАННЕ

ЖОНКА КВЕТКІ I Я

ЛЮСТЭРКА

НАД НЁМНАМ

notes

1

МАЦЕЙ ЮЗАФ КАНАНОВІЧ

МОЙ ГАЙ ДУБОВЫ

Мой гай дубовы: Лірыка. З польскай.— Мн.: Маст, літ., 1986.— 70 с.

Пераклады зроблены з кніг:

Kononowicz М. J. Gaj dębowy: Warszawa: Instytut Wydawniczy «РАХ». 1974.— 54 s.

Kononowicz M. J. W ramionach srebrnych rzek: — Warszawa; «РАХ», 1953.— 51 s.

Kononowicz M. J. Portret nieurojony: — Warszawa: Instytut Wydawniczy «РАХ», 1962.— 59 s.

Kononowicz M. J. Rekonstrukcja biografii: Wiersze wybrane i nowe.— Warszawa: Instytut Wydawniczy «РАХ», 1967.— 126 — s.

Склаў Янка Брыль

Рэдактар В. С. Сёмуха

Мастак С. У. Балянок

Мастацкі рэдактар Л. Я. Прагін

Тэхнічны рэдактар А. Б. Барадзіна

Карэктар Т. В. Трубач

ЗОРКА НАД АБЕЛІСКАМ

Тут крыж не ставілі, і толькі зорка

Паверх слупка, у пяць пялёсткаў краска.

Пад ім гарбок, як кратавіння горка,—

Абвеяная ветрам з Одры каска.

Таблічка на слупку — імя магілы:

«Пятро Сямёнаў з Уладзівастока».

Далечыня!.. Якія ж трэба крылы,

Каб даляцеў сюды той рускі сокал!

Два кантыненты — Азія, Еўропа —

Ў даўгу перад адвагай сакалінай

Тaгo, хто сном салдата ўзбоч акопа

Заснуў навек пад супескам і глінай.

Усіх прахожых спыніць тут магіла,

I зорка будзе сведкай іх паклонаў.

Каб Одра польскай мовай гаварыла,

Аддаў жыццё i ён — баец Сямёнаў.

НА ДРУГІ БЕРАГ

I

Бягом, пехацінец! Праскочыш

Прадполле адзіным махам,

А грымпе над каскай — потырч

Абляжаш пад Млечным Шляхам.

II

Бягом праз агонь! Не кіне ж

Той бераг супраціўляцца.

Што лёсам прызначана, прымеш,

Каб з Одрай і Нісай абняцца.

III

Бягом у міжрэчча! Гэта

Яно табе ставіць задачу:

Той бераг за Одрай — мэта.

Наперад! — і будзе удача.

IV

Бягом к рубяжу рваніся!

Хоць след за табой крывавы,

А ўранні на Одры і Нісе

Ўзаўецца сцяг нашай славы.

ВЁСКА НАД ОДРАЙ

I

Вецер-гарэзнік шарыць і шарыць

па белых блузках,

то грудзі кране,

то пагладзіць па твары,

то прыпадзе да вуснаў.

Кружыць галовы водарам мяты,

лашчыць калені травою.

Ой, дзяўчаты, дзяўчаты,—

асвяжыце губы вадою!

II

Хлопцам вецер на касавіцы

паблытаў чупрыны.

Прыйдуць дадому — як ім адбіцца

ад кпінаў.

Не дзіва дзяўчатам перакалоцца:

чубы як шчаціна, тырчаць бадылямі.

Ой, хлопцы, хлопцы,—

застанецеся бабылямі!

III

А познім прыцемкам неспадзявана,

нібыта сустрэчы ніхто і не хоча,

сышліся-такі над Одрай люстранай

і прастаялі да ночы.

З вады маладзік выскаляўся шчарбаты,

зоркі ўваччу мільгацелі.

Ой, хлопцы, ой, дзяўчаты,—

другія пеўні прапелі.

IV

Пеўні ўжо досвітак абвясцілі,

сонечны промень рэчкі крануўся,

а пацалункі яшчэ не астылі —

так і палаюць на вуснах.

Гоніць падпасак ад хаты да хаты

перад сабой пагалоску...

Ой, хлопцы, ой, дзяўчаты,—

прачнулася вёска!

УРОЦЛАЎСКАЯ ІМПРЭСІЯ, 1952

На вулцы маленькай Уроцлава

вецер на частаколе

стараславянскую песню

грае, нібыта арган.

Дзяўчаты за сонечны вобад

нясуць агністае кола,

на якое з каштанаў пырскае

дрыготкіх ценяў фантан.

Муляр — анёл бяскрылы —

з блакіту працягвае рукі

па новы ладупак цэглы,

даспелай у самы крэс.

Завулак — заступіць шчыглік —

захоплены — што за штукі! —

высіцца шматпавярховы

жалезабетонны лес.

Даходзіць водгук прадмесця,

борзды, шумлівы, іскрысты,—

галасоў маладых і зычных

праз хрыбетнік руін пералёт.

Новыя рытмы ў тых песнях,

узнёслых і дынамічных,—

маладзічок рабрысты

натуе акорды нот.

Заплюшчу вочы ад грому,

што доўга хрыпеў у горле

заіржавелых вулканаў,

аж нібы меч заблішчаў.

За спаленым касцёлам

вырастаў з папялішчаў,

адраджаўся з вуголля

Пястаў арол. I напеў.

МУЛЯРЫ

Метр за метрам вышай мецім рыску,

нас высокі ўзлёт запаланіў.

Мачты прымацуем на вятрыску —

дом уверх пад парусам паплыў.

Так без строп, без крылаў і без вёсел,

хоць прырос граніт да ног і рук,

уздымаем скрэплых фабрык водсвет

і на сёмым небе забрукуем брук.

Абжываем акіян прасторы.

Скрыгат кранаў. Пеніцца раствор.

Нагрувашчваем з цэменту горы.

Заганяем клін між хмар і зор.

З сотага паверха свет шырэе.

Бачым Одру, шапкі ніў і хат.

Даганяем сонца... Вечарэе.

Палавіну зрэзаў далягляд.

ФРАНКФУРЦКІ ЗВОН

Суседзі-немцы, к вам у госці

Ісці ў нас не было настрою.

Я ўпершышо па гэтым мосце

Іду з ахвотай і без зброі.