Мера часу

Назаўтра яна ўстала рана і пачала збірацца на завод. Паглядзела на адну сукенку, на другую, але чамусьці не захацелася апранацца вельмі прыгожа. Дастала чорную спаднічку і сінюю шарсцяную кофтачку, у якой ездзіла ў Калінаўку. Проста зачасала валасы.

Нясмела адчыніла яна дзверы дырэктаравага кабінета.

Іван Іванавіч, нізка схіліўшыся да стала, гартаў нейкія паперы. Калі Зоя падышла да яго, ён падняў галаву і, нібы нешта ўспамінаючы, паглядзеў на яе.

Зоя трымала ў руках заяву, не адважваючыся падаць яе.

— Ну, давайце, што там у вас,— працягнуў Іван Іванавіч руку да лістка. Ён шпарка прабег вачыма напісанае, паклаў лісток на стол, а сам зноў уважліва паглядзеў на Зою.

— Гэта вы мне некалі сказалі няпраўду? — прагаварыў ён нарэшце.— Гэта вы прасілі звольніць у сувязі з пераездам?.. Цікава, цікава,— хмурыў бровы дырэктар.— То вы падавалі заяву аб звальненні з работы і так хацелі пайсці з завода, што нават ашукалі мяне, то зноў прыйшлі з заяваю, каб вас прынялі. Як я павінен разумець гэта?

«Адкуль ён даведаўся, што я сказала яму няпраўду? Мусіць, спытаўся ў Ігара Барысавіча, а той у дзяўчат»,— прыйшла думка.

— Чаго ж вы маўчыцё? —строга пазіраў на яе дырэктар.— У вас былі якія-небудзь сур’ёзныя прычыны для звальнення?

— Не,— адказала Зоя.

— Чаму ж цяпер вы хочаце вярнуцца на завод?

«Цяпер не варта і прасіцца, не даруе ён мне, што схлусіла»,— падумала Зоя і ледзь не заплакала ад крыўды і злосці на самую сябе.

— Маўчыцё. Вазьміце вашу заяву,— падаў ён Зоі лісток.— Я не магу то звальняць людзей, то зноў вяртаць іх. У мяне няма гарантыі, што праз тыдзень вы зноў не прыйдзеце да мяне з заяваю аб звальненні.

Зоя, не пазіраючы на дырэктара, узяла паперку, пайшла.

А Іван Іванавіч глядзеў, як павольна, апусціўшы рукі і плечы і неяк адразу абвяўшы, ішла Зоя да дзвярэй. Яна раптам здалася яму дзіцем, якога вось толькі што пакаралі, і яно, разумеючы, што зрабіла нядобра, паслухмяна ідзе, каб стаць у кут і адбываць там сваё пакаранне.

— Пачакайце!..

Зоя аж спалохалася, так нечакана спыніў яе дырэктар. Яна нясмела азірнулася.

— Ідзіце сюды,— паклікаў ён сурова.— Дайце вашу заяву.

Зоя падала яму лісток.

— Перадам вашу заяву ў камітэт камсамола. Хай абмяркуюць яе на сходзе,— паклаў ён лісток на край стала.— Калі вашы таварышы вырашаць прыняць вас назад у свой калектыў, тады і я згаджуся. А не захочуць яны, то і я не залічу вас. Усё… Ідзіце,— важка паклаў ён руку на Зоіну заяву.

Гэтыя дні Зоя жыла, як у сне. Яна ела, апраналася, хадзіла гуляць з Рэняй і Юрам, але рабіла ўсё гэта механічна. Яна ведала, што кожны дзень яе могуць выклікаць на камсамольскі сход. Усе будуць пазіраць на яе, шаптацца паміж сабою. Наўрад ці хто-небудзь заступіцца за яе.

— Не хвалюйся ты так, усё будзе добра,— супакойвала яе Рэня.— Дзяўчаты абяцалі падтрымаць.

Але Зоя ўсё роўна не знаходзіла сабе месца.

I вось гэты дзень прыйшоў. У пакоі адпачынку, дзе звычайна адбываліся ўсе сходы, сабраліся камсамольцы зборачнага цэха. Усе ў белых халатах, толькі Зоя ў чорнай спадніцы і ў сіняй шарсцяной кофтачцы. I ёй здаецца, што ад гэтага яна асабліва прыкметная тут, што на яе ўсе пазіраюць.

Да Зоі цьмяна даходзіць, што адбываецца навакол. Абыякава слухае яна, як расказваюць свае біяграфіі дзяўчаты, якіх сёння прымаюць у камсамол. I толькі калі да стала, дзе сядзеў прэзідыум сходу, падышла Іна Горбач, Зоя крыху здзівілася. «Няўжо Інку Горбач у камсамол прымаюць»,— падумала яна.

Сцяпан Шугалаў, сакратар бюро, вёў сход. ён стаяў за сталом, невысокі, плячысты. Усе ў прэзідыуме строгія, сур’ёзныя, і Зоіна сэрца ледзянела, як толькі думала яна, што скора, вось зараз, яны пачнуць гаварыць пра яе. Яна бліжэй падсоўвалася да Рэні, тулілася да яе пляча.

— Дык хто за тое, каб Горбач прыняць у камсамол? — спытаўся Сцяпан Шугалаў.— Аднагалосна. Віншуем вас, таварыш Горбач,— падышоў ён да Іны. Іна неяк нялоўка падала яму руку і скоранька пайшла на месца. Яна села каля Любы, і Валя з Рэняю павярнуліся да яе, павіншавалі.

— Наступнае пытанне нашага сходу — заява камсамолкі Зоі Булат.

Зоіна сэрца страпянулася. Сцяпан Шугалаў чытаў яе заяву, і словы, якія пачула Зоя, здаліся ёй чужымі, незнаёмымі. Проста не верылася, што гэта яна іх напісала.

— Якія будуць меркаванні? — абвёў вачыма залу Сцяпан Шугалаў.

Усе маўчалі. Ніхто не прасіў слова.

— Ну, таварышы, прашу. Справа сур’ёзная.

— Дайце мне слова,— узнялася нарэшце рука.

— Галя Слесарэнка? Калі ласка.

Да стала падышла высокая тонкая дзяўчынка. У яе былі доўгія ногі, доўгія рукі, доўгі, нібы крыху выцянуты, твар.