— Ды яна мне ўжо як дачка.
— Праўда? — усміхнуўся Юра. — Ну, тады я вельмі рады.
Антаніна Іванаўна расчулілася, у вачах яе бліснулі слёзы.
— Дык, сыночак, — сказала яна, — узялі б вы тады ды зарэгістраваліся… Пакуль твае канікулы, і вяселле згулялі б.
Юра хвіліну сядзеў, збянтэжаны. Пасля падняўся, падышоў да акна. Стаў ля яго і некаторы час пазіраў, заклаўшы за спіну рукі, пасля павярнуўся да маці.
— Дзякуй табе, мамачка, за тое, што ты сказала. Але, ведаеш, — усміхнуўся ён. — Вось скончу інстытут — яшчэ ж усяго паўгода засталося і тады… Тады мы з Рэняй і пажэнімся.
— Што ж, табе відней, сынок,— уздыхнула Антаніна Іванаўна. — Толькі вось паедзеш жа ты зноў. Хай бы Рэня ўжо ў нас жыла. Гэта ж так добра, калі сям’я вялікая.
— Дык яна ў нас і будзе, мама.
23
Зіма прыбрала горад на свой лад. Дахі дамоў былі белыя. Галіны дрэў страсалі іней на плечы і на капелюшы прахожых. Звонка гучалі галасы і смех дзяцей, што гулялі ў скверыку. Хлапчукі, выкачаныя ў снезе, на каньках з’язджалі з горкі. Падалі, збіваліся ў кучу і зноў карабкаліся на гару. Юра з Зояй пастаялі, паглядзелі на дзяцей.
— Ведаеш што, давай пойдзем сустракаць Рэню, — сказаў Юра.
— Давай, — згадзілася Зоя.
Калі яны пад’ехалі да завода, з прахадной пачалі выходзіць работніцы. Замільгалі сінія, зялёныя, чырвоныя капелюшы і хусткі. На белым снезе, які прасціраўся вакол, усе колеры здаваліся асабліва яркімі.
У Зоі раптам моцна забілася сэрца. Яна і не думала, што так расхвалюецца тут. 3 нейкім жалем пазірала на дзверы прахадной. Гэта ж нядаўна вось так канчала рабочы дзень і яна. А цяпер яна тут чужая: стаіць збоку і пазірае, як разыходзяцца дзяўчаты, рассыпаюцца, як пацеркі з ніткі. А заўтра зноў збяруцца разам…
Праходзілі знаёмыя дзяўчаты. Многіх з іх Зоя ведала толькі ў твар. Але кожную хвіліну маглі паказацца з іх цэха, з іх брыгады. I хацелася Зоі ўбачыць каго, і было боязна, і яна то адыходзіла ад Юры, то бліжэй падступала да яго, нібы нават хавалася за яго спіну. А Юра пільна сачыў за дзяўчатамі, выглядваючы Рэню.
— Мы тут яе, чаго добрага, прапусцім, — сказаў ён нарэшце і ўзяў Зою за руку. — Хадзем бліжэй да прахадной.
А вось і Рэня. Русыя кудзеркі выбіліся з-пад невялічкай футравай шапачкі. Густыя бровы на белым ілбе, як крылы чорнай птушкі. I сама Рэня, як птушка — лёгкая, шчаслівая. Вось ўбачыла Юру з Зояй, падбегла да іх.
— Ты не стамілася? — пазірае ў Рэніны вочы Юра і страсае з яе пляча сняжынкі. — Калі не, то давайце пагуляем.
— Давайце, — ахвотна згадзілася Рэня.
— Але можа ты есці хочаш? Ты ж з работы, — схамянуўся Юра.
— Пакуль што не, — усміхаецца яна, — а вось як пагуляем, то і апетыт разгуляецца.
— Дык ведаеце што, давайце паедзем у горад, пакажыце мне ваш славуты пуцеправод, што каля Дома ўрада.
Былі так званыя «гадзіны пік». На прыпынку тралейбуса стаяла доўгая чарга, але яны неяк селі. Юра з Рэняю пасля прасунуліся наперад, а Зою скора адціснулі на заднюю пляцоўку, у самы канец тралейбуса. Але Зоя не адчувала цеснаты, не звяртала ўвагі на штуршкі і на тое, што стаяць нязручна.
Ёй раптам вельмі захацелася, каб і яна ехала цяпер з работы. Хай бы кожны дзень была вось такая цесната. Гэта ж такое шчасце — быць разам з усімі. Ты, як і ўсе, едзеш з работы, як і ўсе, заўтра пойдзеш зноў. I паслязаўтра…
На прыпынку каля Дома ўрада выходзіла вельмі многа пасажыраў.
— Фу, ледзь даехалі, — папраўляў паліто, шапку Юра. — Як цябе там, сястрычка, не задушылі? — падаў ён руку Зоі, якая апошняй паказалася ў дзвярах.
Яны хадзілі па мосце, любаваліся горадам.
— Чакай, я ніяк не магу сарыентавацца,— брала Рэня Юру за руку.— Гэта якая вуліца? Маскоўская? Ой, не, гэта Бабруйская,— пазнавала яна.— Маскоўская там, у канцы моста. Глядзі, Юра, як хораша тут.
— Вядома, хораша. I горад ваш харошы. Прыгожы горад.
— Дзіва! — радавалася Рэня.
Яны зноў хадзілі па мосце, глядзелі на праспект, абрысаваны лініямі агнёў. Злева велічна ўзвышаўся будынак Дома ўрада. Шэры змрок апускаўся на горад. Успыхвалі неонавыя надпісы. Загараліся фары аўтамашын. I безліч аганькоў — зялёных, чырвоных, сініх пачынала мільгаць на вуліцах. Прыбывала пешаходаў.
Рэня з Юрам жартавалі, смяяліся. А Зоя ішла сцішаная і ўвесь час маўчала. Юра заўважыў гэта.
— А ты, сястрычка, чаму сёння такая невясёлая?
— Ат, нічога. Не звяртайце на мяне ўвагі.
Антаніна Іванаўна не магла дачакацца дзяцей. Яна прыслухоўвалася да кожнага стуку на лесвіцы, пазірала праз акно на асветленую ліхтарамі вуліцу.
— Нарэшце,— з палёгкаю ўздыхнула яна, калі дзеці з’явіліся.— I дзе гэта вы так позна галодныя ходзіце?
Яна адразу кінулася падаваць абед, забегала, замітусілася.
За сталом Рэня і Юра расказвалі, як яны гулялі па горадзе.
Антаніна Іванаўна з трывогаю пазірала на Зою. Не падабалася ёй дачка — нейкая бледная і сумная.
Калі прыбралі са стала і Зоя з Рэняй пайшлі ў кухню мыць пасуду, Антаніна Іванаўна ўздыхнула.
— Бачыце, якая яна… Што гэта з ёй робіцца?
Міхал Паўлавіч кашлянуў, устаў, прайшоўся па хаце.
— Я ведаю, чаму яна такая,— сказаў ён.— Але нічога, уладзім як-небудзь.