Мера часу

Валя выскачыла з-за стала, узяла гітару. Песню адразу падхапілі. Спявалі добра, зладжана. Было відаць, што не першы раз збіраюцца яны вось так разам, не першы раз спяваюць гэтую песню. Толькі Зоя не ведала слоў. Крыху лепш пайшло ў яе, калі заспявалі «Падмаскоўныя вечары». Зоя пазірала на Алега, які сядзеў насупраць і дырыжыраваў хорам.

Раптам Зоя адчула, як на плечы ёй лягла рука. Гэта была Жэнева рука, Зоя адразу здагадалася, хоць і не павярнула да хлопца галавы. Стол і ўсе госці на імгненне некуды зніклі. Нават песні не стала чуваць. Пасля ўсё зноў заняло сваё месца. Нібы здалёк, вярталася песня. А Жэнева рука ляжала на плячах — цяжкая, цёплая, прыемная. «Ці не бачыць хто? Трэба скінуць яго руку, нядобра так»,— нарэшце вырашыла Зоя і лёгка павяла плечуком. Але Жэня не прыняў руку, а, здавалася, яшчэ мацней прыціснуў яе. I Зоя больш не спрабавалэ яе скінуць. Яна пачала спяваць мацней, хочучы паказаць, што нічога такога з ёю цяпер не адбываецца.

«Але ж ён жанаты»,— на нейкую хвіліну зблытала словы песні думка. Аднак слова «жанаты» зусім не пасавала да Жэні — такога маладога, прыгожага, харошага, і Зоя пакінула пра гэта думаць. Ёй хораша, і няхай. Яна не збіраецца адбіваць яго ў жонкі.

6

Хоць было ўжо вельмі позна, Антаніна Іванаўна не спала. Яна адчыніла дзверы, спыталася, ці не хоча Зоя есці.

— Што ты, мамачка, я ж у гасцях была,— засмяялася тая.

Лежачы ў сваёй чыстай, мяккай пасцелі, Зоя ўспамінала ўвесь сённяшні вечар. У вушах яшчэ звінела музыка. Зоя бачыла вясёлыя твары Валі, Любы, Рэні, Валодзі. Але больш за ўсё ўспаміналіся Жэневы вочы, якія ўвесь вечар сачылі за ёю.

Жэня папрасіў дазволу праводзіць яе дахаты. Яны ішлі па прыціхлым праспекце. Зрэдку іх пераганялі амаль пустыя тралейбусы. Часам мільгаў зялёны агеньчык таксі. Але скора яны збочылі з праспекта, пайшлі па мала асветленай вуліцы.

— Вы такая прыгожая, Зоечка,— гаварыў Жэня, нахіляючыся да яе і стараючыся глянуць ёй у вочы.— Я сёння, як убачыў вас, дык спалохаўся, каб не закахацца…

Зоя маўчала. Жэневы словы прыемна аддаваліся ў грудзях, але і трывожна рабілася ад іх.

— Я намнога старэйшы за вас, мне ўжо дваццаць пяць гадоў, і, паверце мне, я ведаю, што такое здараецца не часта. Я ўжо вельмі даўно не адчуваў таго, што цяпер адчуваю,— і ён узяў Зоіну руку. Зоя асцярожна выслабаніла свае пальцы.

— Але ж у вас жонка ёсць,— сказала Зоя, нясмела выгаварваючы слова «жонка».

— Так, ёсць, я гэта ні ад каго не хаваю,— сказаў Жэня глухаватым голасам. Зоі здалося, што ён нечага не дагаварвае, і яна паглядзела на яго. У зеленаватым святле вітрыны Жэнеў твар здаўся Зоі бледным і сумным, і ёй стала шкада яго.— Вось бачыце,— уздыхнуў Жэня.— Кажаце, жонка ёсць. А жонка не хоча ехаць да мяне, пакуль мне не дадуць кватэры. Жыве ў сваіх бацькоў у Полацку…

Жэня гаварыў такім тонам, што Зоі ўсё больш і больш рабілася яго шкада.

— Але хопіць гаварыць пра сумнае,— усміхнуўся ён.— Мне з вамі так хораша, так радасна, што я забыўся сёння на ўсе свае жыццёвыя непрыемнасці,— і ён зноў узяў Зоіну руку. Зоя і цяпер хацела выслабаніць яе, але Жэня крышку мацней заціснуў яе пальцы, і яна засталася ў вялікай мяккай Жэневай руцэ.

— Мне вельмі хацелася б сустрэцца з вамі яшчэ калі-небудзь,— сказаў ён.

— Што вы, хіба можна?— нясмела адазвалася Зоя.

— О, ды вы, аказваецца, не Зоечка, а Зайчык, такі нясмелы, труслівы зайчык,— трымаў ужо абедзве Зоіны рукі Жэня.

Зоі спадабалася, што Жэня назваў яе так, як некалі звалі сяброўкі ў школе.

— Адкуль вы ведаеце, што мяне Зайчыкам завуць? —засмяялася яна.

— Я ўсё ведаю,— мнагазначна сказаў Жэня.— I ведаю, што нам з вамі абавязкова трэба сустрэцца. Ну, няўжо вы не захочаце са мною сустракацца толькі таму, што я жанаты? Я ж прапаную вам сябраваць, а ад сяброўства нельга адмаўляцца. Ну, дык згода?

Зоя маўчала. Яна не ведала, што адказаць. Так хораша, так сур’ёзна з ёю яшчэ ніхто не гаварыў. Зоя ўспомніла Віцю Кудрэвіча, які вучцўся з ёю ў адным класе і быў закаханы ў яе. Зоя ведала гэта і часта прасіла, каб Віця даў спісаць ёй цяжкую задачу, якой у яе не хапіла цярпення рашыць. Віця бурчэў: «I сама б магла рашыць, каб пасядзела»,— але выцягваў з сумкі сшытак і кідаў ёй на парту.

Бывала, вечарамі Віктар прыходзіў да яе, але як сядзе да прыёмніка, дык цэлы вечар і галавы не падніме. «Ці гэты хлопец гаварыць умее?» — пыталася Антаніна Іванаўна, калі Віця, прасядзеўшы цэлы вечар і не сказаўшы ніводнага слова, ішоў дахаты.

Стоячы з ёю каля пад’езда, Віця толькі тое і рабіў, што выварочваў наском чаравіка каменні з бруку. А хіба хоць калі-небудзь сказаў ён што-небудзь пяшчотнае? Калі былі з ім удваіх, падоўгу расказваў аб спартыўных спаборніцтвах, называў імёны і прозвішчы нейкіх левых і правых абаронцаў, нейкіх баксёраў, нібы ўсё гэта было вельмі цікава Зоі. А Жэня… 3 ім так хораша, так незвычайна. Ён нейкі таямнічы — як герой рамана. I ад кожнага дотыку яго рукі сэрца пачынае стукаць часцей.

— Ну, дык згода?— зноў спытаўся Жэня.