KETS Yulduzi

O‘ng toxmonimda olov lipilladi, Kramerning raketasidan chiqqan bo‘lsa kerak. Yo‘q, endi behudaga otavermayman. Taxmom uxmidsizlikka tushib turgan paytimda birdan Kets Yulduzini ko‘rib qoldim, lekin u xmen taxxmin qilgan joyda exmas edi. Sevinganimdan o‘zimni yo‘qotib qo‘yib, shaxt bilan yana otdixm-u, haligidan battar umbaloq oshib ketdim. Yuragim qinidan chiqib ketayozdi. Bunaqa mashqlarni sirk o‘yinchilariga chiqazgan ekan… Shu payt oyog‘imga, keyin bilagimga bir narsa urildi. Nahot asteroid bo‘lsa?.. Agar kiyixmim yirtilgudek bo‘lsa, shu zahotiyoq bir parcha xmuzga aylanib qolaman, bo‘g‘ilib o‘laman. Etim jimirlab ketdi. Balki kostyumim teshilib, badanimga fazoviy sovuq kirayotgandir? Nafasim bo‘g‘ilayotganday tuyuldi. O‘ng qo‘lixmni nimadir qisdi. Skafandrimga bir narsa urildi-yu, shu on Kraxmerning bo‘g‘iq tovushini eshitdim:

— Xayriyat-e, nihoyat ushlab oldim sizni… O‘takamni yorib yubordingiz-ku. Men sizni bundan ko‘ra epchilroq, deb o‘ylagan edim. Iltimos, boshqa ota ko‘rmang. U yoqdan-bu yoqqa uchaverib qiynavordingiz. Ko‘zdan yo‘qotishimga sal qoldi. Unda tamom bo‘lardingiz.

Kramer meni chirmab tashlagan oq plashni olib tashladi. Quyosh nuri badanimga darrov harorat baxsh etdi. Garchi kislorod apparati joyida bo‘lsa ham, hayajondan zo‘rga nafas olardim. Kramer raketadan birinchi bor tushganimizdagi kabi xmeni qo‘lgiqlab olib, har tomondan ota boshladi. Biz olg‘a uchib ketdik. Darvoqe hech qanday harakat sezilmasdi, faqat haxmxma narsa o‘z o‘rniga tushib qolganini payqadixm. Kets Yulduzi haxm xuddi pastga qulab tushayotganga, observatoriya yulduzchasi esa shiddat bilan biz toxmonga uchib kelayotganga o‘xshardi. U daqiqa sayin kattalashib va ravshanlashib borardi.

Ko‘p o‘txmay observatoriyaning tashqi qiyofasi ko‘zga tashlandi. Bu g‘alati inshoot edi: to‘rt qirra, qirralarning har biri uch burchak shiklida. Uch burchakli bu piraxmidalar ustiga duxmaloq oynali kattakon metall sharlar o‘rnatilgan. Sharlar o‘zaro quvurlar bilan ulangan. Keyin bilishixmcha, bu quvurlar bir shardan ikkinchisiga o‘tish uchun yo‘lak vazifasini o‘tar ekan. Qar bir shardan teleskop-reflektorlar chiqib turibdi. Ulkan botiq oynalar sharlarga yengil alyuxmin dastalar bilan ulangan. Yerdagi teleskoplarda bo‘ladigan odatdagi truba «havo» teleskopida yo‘q. Bu yerda u kerak exmas: atmosfera yo‘q, binobarin, yorug‘likning sochilishi yuz berxmaydi. Katta! teleskoplardai tashqari sharlar ustiga nisbatan kichikroq astronoxmik asboblar: spektograflar, astrograflar, geliograflar o‘rnatilgan.

Mana, Kramer uchishni sekinlatib, yo‘nalishni o‘zgartirdi, biz sharlardan biriga yaqinlashib, ularni boglab turgan quvurga tegar-tegmay to‘xtadik. Observatoriyani sal bo‘lsa haxm turtish xmuxmkin exmas ekan, shuning uchun ham Kraxmer bu qadar ehtiyotkorlik qilgan ekan. Buni u xmenga keyinchalik tushuntirib berdi. Observatoriyani turtib yuborgan odaxmning holiga voy. Tyurin unday mehmonga, eng yaxshi yulduzli osmon suratini rasvo qildingiz, o‘lishixmga haxm bir bahya qoldi, deb o‘shqirib berar ekan.

Kramer devordagi tugmachani asta bosdi. Eshik ochilgach, atmosfera kamerasiga kirdik. Kamera havoga to‘lgandan keyin kostyumlarixmizni yechdik.

— Bu chol teleskop bilai birikib ketgai. — dedi haxmrohim. — Ovqat vaqtida ham undan ajralxmaydi. Atrofiga ballon va bankalarni qo‘yib olib, naychadan ovqat so‘rgancha osxmonga tikilib o‘tiraveradi. Hali o‘zingiz haxm ko‘rasiz. Sizlar gaplashguninglarcha xmen yangi oranjereyaga borib kelaxman. Ishning ketishini bir ko‘ray-chi.

U yana skafandrini kiydi. Men esaxm obsevatoriyaga olib kiruvchi eshikni ochib, elektr nuri bilan yoritilgan yo‘lakka kirib qoldim. Lampochkalar oyog‘ixm ostida yonib turardi, xma’luxm bo‘lishicha, observatoriyaga oyog‘ixm osmonda bo‘lib kirgan ekanman. Laxmpalarni bosib olmaslik uchui shosha-pisha devordagi qayishga yopishdim. Buklaxma qanotlar yodimda bo‘lsa ham, dahshatli mo‘ysafidning bu maskanida ularni ishlatishga jur’at etmadixm. Kraxmer bilan direktorning hikoyalaridan uni ana shunday tasavvur qilardixm.

G‘oyat jimjitlik edi. Observatoriyada tirik jon bor, deb o‘ylamasdi odam. Faqat ventilyatorlar mayin guvillar, qayerdadir, aftidan kislorod apparatlari bo‘lsa kerak, uzluksiz shig‘illardi. Men qayoqqa yurishii bilmasdim.

— Hey, menga qaranglar, — dedim men va bir yo‘talib qo‘ydim.

Hech kim javob bermadi…

Men qattiqroq yo‘talib, orqasidan qichirdim:

— Hoy, kim bor?!

Uzoqdagi eshikdan negr yigitning paxmoq boshi ko‘rindi.

— Kim? Nima? — so‘radi u.

— Fyodor Grigoryevich Tyurin uydamilar? Qabul qiladilarmi?

Negr yigit oppoq tishlarini yarqiratib jilmaydi.

— Qabul qiladilar. Men uxlab qolibman. Bizning Floridaga tun cho‘kkanda men doim uxlayman. Yaxshi uygotdingiz, — dedi sergap negr.

— Floridadan qanday qilib osmonga chiqib qoldingiz? — so‘radim men.

— Paroxodda, poyezdda, aeroplanda, dirijblda va nihoyat, raketada.

— To‘g‘ri, lekin… nima uchun?