ANTOLOGIO

libri esas : « L’auberge de l’ange gardien » (La albergo dil protektanta

anjelo) e « Le général Dourakine » (Generalo Durakin). Ica amba libri

darfas konsideresar kom nur un libro, nam la duesma esas la durigo dil

unesma. En « La albergo dil protektanta anjelo », la autorino rakontas

pri du tre yuna pueruli abandonata sur choseo e qui trovesas da

profesionala militisto. Ica yuna homulo kompatas ili, kunprenas li ed iras

kun li a la albergo dil protektanta anjelo. La du simpatiinda fratini qui

jeras la albergo aceptas adoptar en lia hemo la pueruli. Pose, la militisto

salvas Rusa generalo nomata Durakin, qua esis kaptita da deshonesta e

kriminanta hotelisti. La generalo, cetere, venabis por rajuntar sua

Franca amiko, nia protagonisto la militisto, nam ica kaptis ilu dum la

Krimea-milito (1854-1856), olqua eventis inter Rusia unlatere e la

19

federiti Anglia e Francia altralatere ; e la generalo esis traktata tre

humane dal Franco. Parenteze, me atencigas ke la 19ma yarcento esis

multe plu civilizita kam la 20ma, nam, quankam en la rakonto, la Krimea-

milito ne finabis, la kaptita generalo Rusa esis tote libera trairar Francia

quale ilu deziris kun granda parto de sua richa havajo, ed, ultre to, esis

nula reciproka odio, malgre la milito ! Generalo Durakin voyajis en

Francia kom richa stranjero, nulo pluse. Me ne volas tro precizigar la

rakonto, ma en la duesma libro « Generalo Durakin », la patro di la du

pueruli ritrovas sua filii e su mariajas kun un de la albergistini dil

protektanta anjelo. Pos la milito, la paro e la pueri invitesas dal generalo

por venar kun il a Rusia en la vasta posedajo di generalo Durakin. Ito esas

bona okaziono por deskriptar la vivomaniero dil Rusi itatempe e la Rusa

mori dum la 19ma yarcento.

Diveninte Francino e mem tre fervoroza patriotino Franca, tamen

komtino de Ségur nulatempe obliviis sua naskolando. Elua libri redaktesis

en modelatra klasika linguo Franca, ma forsan ito ne esas tre astoniva,

nam la bone edukita Rusi dil alta sociala klasi ita-epoke savis la Franca

kom altra linguo matral, e mem kelkafoye plu bone kam la nacionala

Rusa idiomo.

Me tre regretas ke nia mikra Idistaro ne posibligas lo, ma tradukuro di

« La albergo dil protektanta anjelo » e di « Generalo Durakin » esus

extreme interesiva por lektar ; e sub simpla e preske amuziva formo ol

esas, por tale dicar, granda literaturo historial.

Per ica kurtega diserturo, me pensas precize pri mea Rusa lekteri, qui,

probable, ne savas ulo pri la existo di komtino de Ségur (naskinta

Rostopshin) e pri la ligilo qua elu esas inter nia amba landi. En Francia

la verki di komtino de Ségur esas ankore nun prizata e lektata ed esas

nenegebla parto del Franca heredajo literatural.

( Artiko da J. Martigon en L.I. (marto-aprilo 1999)

X :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x

:x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x :x

LA NIGRA SUNO

[ Ye la 11ma di agosto 1999 eventis sun-eklipso videbla en granda parto

de Europa. Ol esis la lasta sun-eklipso dil yarcento e mem dil yarmilo,

pro to ol havis aparta graveso e simbolizis la fino di epoko. Yen texto

pri sun-eklipsi. ]

20

Me ja travivis du importanta sun-eklipsi, nome la unesma ye la 15ma di

februaro 1961, qua esis totala en sud-Francia e me esis lore en la loko

dil totala eklipso, e la duesma recente dum vakanco ye la 11ma di agosto

1999 en loko qua ne jacis en la zono di toteso, ma esis tre proxima ad

olu.

Ye la 15ma di februaro 1961, me esis lore adolecanto e quankam esis

vintro, de kelka dii la vetero esis tre bela, sunoza kun blua sennuba cielo

di frua printempo, ni esis ya en sud-Francia. Un de nia docisti forduktis

ni adsur kolino qua cirkondis nia urbeto, esis sat frua matino, se me bone

memoras ye cirkum 9 kloki.

Sur la kolino, ni ne vartis longatempe, kelka kungimnaziani kunportis

nigrigita glasi, nam, quale icayare, onu timigis pri la efiki dil suno a la

okuli, ma itatempe onu ne ja disvendis nigra binokli, quale en 1999.

Danke la helpo da kelka kamaradi me regardis kelkete l’eklipso, kande

ol esis partala, per nigrigita glasi. Pos ula tempo esis klamo e samatempe

subite omno divenis obskura dum ke arivis desagreabla venteto koldeta

e kelke angoriganta quan onu nomizas eklipso-vento. Me memoras ke sur

vicina choseo arivis kamiono qua subite mustis lumizar sua kamiono-

lumili. Esis nun la fazo di la toteso, me ne savis ke onu povas lore

regardar la suno sen danjero per nuda okuli dum ica tota fazo, e me

timis, tamen me rezolvis regardar ol dum kelka sekundi, e la spektaklo

esis neobliviebla. La disko dil suno, esis nun tote nigra ed onu povis vidar