ANTOLOGIO

eklipso ye la 5ma di novembro 2059 en sudwest-Francia. Itere totala

eklipso en preske la sama zono kam icayare havos loko ye la 3ma di

septembro 2081. Ringoforma eklipso videsos ye la 27ma di februaro 2082

en Portugal, Hispania, sud-Francia, Suisia ed Austria. Tandem esos totala

eklipso ye la 23ma di septembro 2090. 1724 plus 366 esas 2090. Semblas

ke la 21ma yarcento en nia mondo-parto ne indijos eklipsi.

(Artiklo da Jean Martignon publikigita en la n° 5/1999 di LETRO

INTERNACIONA)

NARACO PRI KATAKLISMO

Ye la sundio 26ma di decembro 1999 matine, ye 8 kloki 15 cirkume, me

probis funcionigar la televizionilo di mea matro (me sejornis che elu en

sud-Francia dum la yarfino-festi), nam me intencis kaptar la duesma

televizional kanalo Franca por spektar l’emiso : « Voix Bouddhistes »

(Voci Buddhista) eventonta ye 8 kl. 30. Esis neposibla kaptar la duesma

23

kanalo, nek la unesma, nek la triesma. Me kredis ke subite la

televizionilo di mea matro funcionas male, ma me sucesis kaptar la

kinesma e la sisesma kanali. Regretinde oli esis tote ne-interesiva. Lore

mea matro dicis : - « Forsan esis tempesto en Paris, icanokte esis kelketa

vento hike. »

Ye non kloki, ni askoltis che la radiofono la singlahora informi. Mea matro

esis justa, ma eventis ne nur tempesto en nord-Francia ma tempestego

e mem ciklono qua domajis multa domi ed imobli ed abatis multega

arbori, ed ico esis granda katastrofo por la foresti. Lore mea matro

expresis su ke me esas fortunoza trovesar en sud-Francia e tale evitir

travivar tala kataklismo. Me quik telefonis a konocati e vicini en mea

hemurbo ed omni esis tre chagrenita pro la tre mala nokto quan li

travivabis. Omnube esis domi kun domajita tekti e bela faligita arbori.

Aflikto, tristeso e trauro ye kelka dii ante la ceremonio dil iro en la yaro

2000.

Dum la sequanta dio, t.e. ye la 27ma di decembro, le « mass-media »

informis ni, ke lor la venonta nokto sud-Francia suafoye esos frapita dal

ciklono. Komence me kredis ke esas mala joko di la nord-Franca

meteorologiisti qui esas jaluza pro ke ni esis indulgata da la katastrofo.

Ma la informili insistis ed asertis ke quik kande suflos la vento, ni ne plus

darfos ekirar sub irga pretexto. Vespere, ye cirkum 20 kloki, la vento

komencis suflar e nia katino Pimpinela divenis angoroza, me quietigis el,

ma me timeskis pri Maiza la katino di mea onklino, nam dum voyajo di

elua mastrino a sua seniora filiino, la kompatinda bestio duris esar sola,

nutrata da vicini, da mea matro e da me. Certe, el havis gardeno e varma

hemo en elua dispono, ma me timis ke forsan elu fugabis pro pavoro e

povis ocidesar da falanta arboro. Ye la morga matino, la elektro funcionis

bone e ni povis askoltar la trista informi pri simila katastrofo ad olta di

nord-Francia. Tamen, en la gardeno di mea onklino, opoze a nia domo,

trovesis grand abieto qua pluduris stacar, perdinte nur kelka branchi.

Employati dil urbodomo ja venis a nia quartero por deprenar falinta

branchi e rezidui. Pos la dejuneto, me eniris la gardeno di mea onklino

ed apertis la pordo dil gareyo kelkete tremante e yen quala joyo ! Maiza

adkuris me gaye, me karezis ed igis manjar el dum ke el grondetis

plezure.

En nia mikra angulo, omno esis en ordino : gardeno indulgata, katini

sana, elektro, kalorizo e televizionilo funcionanta bone, ma ne esis sama

altraloke. Esis domi qui perdis multa teguli, e nefora vicini qui ploris pri

24

lia extirpata ed abatita arbori. En nia lando esis cirkume cent mortinta

personi. Onu darfas dicar ke esis quaze « Blitzkrieg »-milito qua frapabus

Francia e trauro-atmosfero extensesis a la tota lando dum plura semani.

Onu obliviis lo, nur dum kelka hori lor la ceremonii dil iro en la yaro 2000.

Til ye la 15ma di januaro cirkume, esis homi qui indijis elektro e kalorizo

e koaktesis vivar quale dum la yaro 1900 vice la yaro 2000. Segun

historiala memoro, tala katastrofo nulatempe eventabis en Francia

antee, e nun onu audacas parolar serioze pri la devastanta rezultaji dil

teplico-efiko. Tamen, stranje, la unesma ciklono havis loko preske

exakte en la zono dil totala sun-eklipso di la pasinta yaro. Ka la anciena

astrologiisti esis tante fola ?

(Artiklo da J. Martignon publikigita en Letro Internaciona n° 1/2000)

CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC

CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC

KA LA KONQUESTO DI ANGLIA DAL NORMANDIANI HAVIS KATASTROFATRA

KONSEQUI POR LA LATINIDA LANDI ?

Mea questiono povas astonar la lekteri, nam probable li ne havis ideo pri

ito, ante. Fakte, kande me opinionas tale, me pensis pri la Araba landi

qui sucesis mantenar la literaturala linguo klasika, dum ke la parolata

linguo disdialekteskis ye multa regionala idiomi. Nun, omna instruktita

homi en la Araba mondo savas la komuna linguo, qua talmaniere

permanas e duras esar importanta linguo internaciona.