Убырлар уянган чак

авап ишетелмде. Веранда трзсен каплап торган прдне бер чите ачылды да картыйны курку катыш сагаюлы йзе кренде. Ул озак кына мине йрнеп торды.

–Мин бит бу, картый. Танымыйсы мени.

Ул дшмде. Ниндидер дога укый-укый ишек янына килде д аны ачып ибрде. Кулындагы очлы таягын миа тбп, тагы бераз карап торды.

–Кем икнене ник башта ук йтмде,– диде ул мине ишектн тартып алып,– Кер тизрк. Котымны алды бит.

Мин аны:“Кайттымы, балакаем! Исн-таза гына яшисезме?!” – дип, кочаклап алуын кткн идем, тик ул ишекне келлрг ашыкты. Аннан со миа тагы бер сынаулы караш ташлады да й эчен этрде:

– Бар, кер тизрк. Катып лсе бит.

Пычрак аякларыма карап, кыенсынып торуымны креп, кулымнан ук элктереп алды:

–йд-йд, кергч юарбыз.

йг узгач, миа ылы су, коры киемнремне зерлп бирде д табын корырга тотынды. Шул арада ти-нилрне хлен сораштырып алды, мин авап биргн булдым, зем д хл белештем. Ул авапсыз калды.

Мин инде ник авылга кайтканыма чынлап торып кен башладым. Картыйны, йтерсе, алыштырып куйганнар иде. Башка чаклардагы сыман кочаклап та алмады, янымда лтерп т йрми, алып кайткан кчтнчлрг д бик исе китми. Кыскасы, ул минем авылга кайтуыма тамчы да шатланмый, киресенч, хвефлн ген иде сыман. Чй эчкнд сз арасында гына: “Укуларыгыз шушы вакытта ук бет мени со?” – дип сорап, кайчанга кадр торырга уйлавым белн д кызыксынып куйды. Мин: “Белмим ле…” – дип кен авап бирдем. Мин чынлап та белми идем ле. Блки, иртг к кире сыпыртырмын. Блки… Шундый зур метлр белн кайтып, шулай тиз ките кызганыч, лбтт. Тик нишлисе…

–Ишегалдында бер тавыш та ишетмдеме? – диде ул табыннан кузгалгач, – Халис апанарны й тбсеннн?

– Юк. нинди тавыш?

Ул авап бирмде. Дшми-тынмый гына яныма килде д назлы итеп кочаклап алды. Башымнан сыйпады. м елап ибрде. Мин нрс уйларга, ни йтерг д белми катып тордым.

– Кичер мине, балам…—диде ул аннан со, – Сине ишек тбенд кшектереп тордым. Котыбызны алып бетерде бит, кар… Кндез урамга чыгарга курыкмый идек ле… Бген кне бигрк шомлы…

Мин дшмдем.

Автобуста сйлнеп кайткан карт белн карчык иск тште. Димк, аларны сзе хак булып чыга… Эх… Блки, алай да тгелдер ле…

– Картый, Халис апалар ни хлд со?

Картый бертын сзсез торды.

– Мен дигн кршелрем иде, – диде аннан со, – Шул зхмттн куркып кчеп киттелр. Галимрдн исн булса, алай итмс иде. башка ирлр… Шуны менеп карарлык бер нле ир табылмады. Тнл тгел, кндез д менче юк.

– Алар урынына кем килде инде?

– Кем килсен?! Зхмт оясында кем яшрг телсен?!.

– Нинди зхмт со ул?

– Убыр инде. Сезнеч, бампир була. Кан эчче.

Башка вакытта булса, бу сзлрдн кычкрып клер идем. мма картыйны куркудан зур ачылган кзлрен, магаендагы ыерчыкларга, иреннрене иелч дерелдвен карап, мин д шрлп калдым. Урамдагы ле тынлыкны, аны ишектн кертми торуларын иск тшердем д тнем эсселе-суыклы булып китте, белклремд каз йоны калкып чыкты.

– Тн итг нрсдер уларга тотына. Тавыш башта сызгыруга тартым була. керг д охшап кит. Кайвакыт ул кндезлрен д кабатлана, – дип тезеп китте картый шомлы тавыш белн, – Алай гына булса, бер хл иде ле. Бер млне Халислрне сыерыны муенында кан эзе кренде, икенче кнне ул кан сия башлады да бераздан егылып лде. Озакламый ихатадагы сарыкларыны бугазын чйнп киттелр. Тиздн крше-клннекен ябештелр. Минем д дрт сарыгым рм булды…

– Бре тгел микн,– дидем мин, земдге куркуны ирг тырышып, – Элек т булгалый иде бит…

– Башта без д шулай уйлый идек, – Картыйны тавышы дерелдп чыкты, – Аучы Тимеран атна буе сагалап йрде, тик берни д тапмады. Бераздан зе юкка чыкты. Аннан со, Йортны чарлагыннан пырхылдап очып киткн ниндидер сер кошка игътибар иттек…

Мин инде земне чынлап торып курка башлавымны, калтырануымны тойдым. Моны картый да крде булса кирк, сзне кинт икенчег борды:

– Кайтышлый туган апанарга сугылмагансыдыр бит?– Минем баш чайкавымны кргч двам итте, – Кт кайткач, хлен белеп килербез ле…

Анда барса, тн кундырмый ибрмячк инде дип уйладым мин м сенеп куйдым.

* * *

Кт кайтканчы урамда кеше заты кренмде. Урамга сыер-сарыклар кереп тулгач кына кулларына очлы таяк тоткан лкннр чыгып, малларын тиз-тиз куып алып кереп киттелр. Минем ишелрдн беркем д чыкмады. Картый быел сыерын бетергн иде. Ул капка тбен чыгып сарыкларын чакырып кына алды да аларны тиз ген абзарга биклп керде, ачкычларын кучкарга куйгач миа борылды:

– ыен, улым. Туган апанарга барабыз.

Минем анда барасым килми, дусларымны креп сйлшсем кил иде. Лкин карышып торырга кыймадым. Аз гына шрлдем д инде. Аннан со, ике туганым Айрат белн очрашу турында да уйладым.

– ылырак киен, – диде картый минем ск кз салып, – Урамда ил чыккан.

Башка вакыт булса, кул гына селтр идем. Бу юлы аны сзен тыларга туры килде. Беренчедн, кайтканда ярыйсы гына шегн идем, икенчедн… Айрат белн уйнарга чыгасы да булыр ле.