ANTOLOGIO

tempo kande l’unesma mediki ocidental deskovris la nekredebla longa

vivo-duro di ta habitanti dil regiono Pamir, li astonesis pro la indijo

preske kompleta de simptomi patologial konstatita kom rezulto di lia

medikala exameni. Ye ta tempo, le “Hunza” havis, en la tota nordal

parto di India, granda reputeso kom monto-guidisti tote nefatigebla, ed

3

apta marchar centi de kilometri per rapida pazi od acensar eskarpaji dum

portar pezoza kargajo.

Lia rezisto kontre l’infektesi e la morbi esis anke proverbatra. Nulatempe

diabeto, kancero od infarkto atingis li, mem ye grand evo. Fakte,

semblis ke li ne oldeskas, nulatempe febleskas, ne perdas sua denti nek

la vidado nek l’audado ; eventis ofte ke stranjeri kredas ke sisadek- o

sepadekyara « Hunza »-i esas yuni. Lia alimentado, precipue vejetarala,

kompozesas avan omno per frukti (inter oli esas la famoza abrikoti

“hunza”, same kam la morusi, la cerizi, la pruni-cerizi, la jujubi, la

grenadi, la meloni, la piri, la pomi e la vit-beri) per cereali (frumento,

milieto, hordeo e saraceno) per kelka legumi (karoti, kukurbiti,

kukombri, berenjeni…), e per vejetal olei richa de grasa acidaji

dissolvebla (olei de abrikoti-kerni, lino-grani e mustardo).

La konsumado de produkturi qui venas de animali esas rarega same kam

olta de vino, ed omnakaze, ol restriktesas ye kelka familii privilejizita.

Cetere lia altra sekretaji esas same austera : kun la nura ecepto di salo,

ita homi manjas nur to quon li kultivas, e preske sempre ye la tempo

kande li rekoltas to (ecepte, komprenende, dum la vintro) ; pluse li esas

exemplatre neta tam korpale kam ye lia vestari o domi ; li nulatempe

fumas ed ecesas pri nulo, mem ne pri sexualeso.

Multa urbani ocidental opinionus forsan, ke l’existo di le “Hunza” esas

maxim severa, trista e penoza. Tamen ica montani esas ne-negeble felica

vivar, ridema e bonhumoroz, lia desfacila vivo-kondicioni ofras a li la

posibleso juar 120 yari de feliceso e saneso. Forsan lo esas tote simple

vera civilizuro, kad ne vere ?

(Tradukita de artiklo da Jean-Baptiste Loin en revuo “La vie naturelle”)

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

MEMORAJI PRI VOYAJO AD INDIA

Me volas nur kelkete redaktar pri voyajo ad India quan me entraprezis

multa yari ante nun. Esis en la yaro 1982 e komprenende mea memoro

4

ne esas sendefekta, do me skribas nur pri to quon me ankore memoras

segun l’ordino di mea memoraji e ne di la fakti ipsa.

Me voyajis kun organizita grupo e ni departis avione ye ula vintrala

vespero, dum la monato februaro, de Paris ed arivis en New Delhi

cirkume 15 hori plu tarde. Ultre to esis tempo-difero ye 4 ½ hori relate

Francia. Esis aproxime 12 kloki lor nia arivo e nulu vartis ni che

l’aerportuo. Viro de nia grupo telefonis a nia hotelo e kelka tempo pose

venis nia guidisto Indiana, qua dicis a ni ke il nomesas Adi ed akompanis

ni a la hotelo. La Francan il parolis ecelante.

En la hotelo, ni dejunis, ma depos la komenco me havis desagreablaji

kun l’Indiana manjaji, nam oli esis min saporoza kam la Indiana dishi quin

ni manjas en Europa e, precipue, lia neteso esis tre dubitinda. De ta

instanto ni havos sencese problemi pro la sordideso en ca lando. India

esas splendida mondo-parto kun marveloza peizaji, monumenti, artaji e

kulturi e vivanta, altanivela e profunda spiritaleso, ma regretinde, ica

omno akompanesas da kraso, e pri ita sordideso ni ne havas ideo en

Europa. Tamen, l’Indiani esas korpale tre neta, li lavas su ofte e bone

pro la klimato e la religiala ritualo. Anke lia vestaji esas tre neta, ma

esas tote altra afero pri la stradi, la chosei, la domi, la restorerii, la

drinkerii edc. En nia hoteli, la chambri e la repasteyi esis neta, ma esis

la nutrivi min multe tala, e to esas kelke danjeroza por la saneso dil

Europani.

Quankam ni esis tre fatigita, dum la posdimezo ni vizitis l’urbo New Delhi

qua esas la chefurbo di India. Me memoras pri Indiana observatorio ube

l’astrologi dil Mezepoko povis kalkular la irado dil steli. Ed anke pri la

mendikeri qui esas vera plago di la landi dil Triesma Mondo. Precipue, li

kredas ke l’Ocidentani esas omni richa e li preske asaltas li. Tamen, me

devas adjuntar ke l’Indiani ne esas tre atakema, diferante de altra populi

qui opinionas ke li havas la yuro obtenar absolute ulo de la blanki. Mem

che l’Indiana pueri mendikar esas quaza ludo e li tre afable ridetas

mendikante.

Ye la sequinta dio, ni vizitis splendida templo, ma ante enirar olu nia

shuin ni mustis deprenar nam tale esas la lokala religial kustumo. Avan

la pordo dil templo me havis surprizo ; esis sat olda mendikero qua

demandis pekunio a la preteriranti ed il paroleskis a me : - « Are you