Агасфэр (Вечны Жыд)

Мне застаецца толькi распытацца пра асабiстую рэакцыю гера Агасфера на падзею. Аднак менавiта таму i не патрабавалася асаблiва распытваць; ён сам расказаў, як моцна ўразiла яго вяртанне рэбэ Ёшуа, бо гэта надзвычай закранула яго асабiсты лёс. Бо калi, сказаў ён, Ты застанешся i будзеш чакаць, пакуль я вярнуся спраўдзiлася да гэтага часу, тык трэба чакаць, што i ў праклёне implicite для часу пасля вяртання рэбэ Ёшуа i яго ўшэсця таксама спраўдзяцца, а ён, Агасфер, тым часам павiнен яшчэ сёе-тое ўрэгуляваць.

Вы, шаноўны калега Байфус, зразумееце хваляванне, з якiм я пiшу гэта пiсьмо, але ж i маю радасць i задавальненне з таго, што я менавiта такога скептыка i марксiста, як Вы, магу першага паiнфармаваць пра такую вялiкую i дзiвосную, хай хоць, на жаль, толькi з адной крынiцы пацверджаную падзею, якою з'яўляецца новае паяўленне рэбэ Ёшуа. Несумненна вы захочаце яшчэ раз пагутарыць пра гэта i iншыя цiкавыя нам пункты з герам Агасферам i са мною падчас нашага вiзiту ў сталiцу Германскай Дэмакратычнай Рэспублiкi, i я з вялiкiм спадзяваннем на плённы абмен думкамi чакаю яго.

А пакуль што добрыя прывiтаннi

Ваш

Ёханаан Лёйхтэнтрагер

Hebrew University

Jerusalem

РАЗЬДЗЕЛ ДВАЦЦАЦЬ ШОСТЫ

У якiм рабi й Агасфэр выпраўляюцца на пошукi Бога й сустракаюць старога, якi ведае таямнiцу Кнiгi жыцьця пад сямю пячаткамi й якога рабi заклiкае да безразважнага супрацiву

Мы шукаем.

Я, Агасфэр, iшоў леваруч рабi сорак дзён i ночаў, бо мы шукалi Бога. Але ён адмовiў нам, i вакол нас была пустыня i пустата i голая шэрань шэола, у якiм усё расплываецца й чэзьне. I рабi быў поўны страху й няпэўнасьцi й сказаў мне: Хто мы, каб нам спрачацца з Богам i прыкладаць свае маштабы да Яго ўстанаўленьняў? Ён ёсьць пачатак i канец, Ён быў перад часам i будзе пасьля яго, i ўлада яго бязь межаў.

А я сказаў: Чым быў бы Бог бяз нас? Крык бяз рэха, сiла бязь дзеяньня, прынцып бяз практыкi.

I як што мы зноў праблукалi сорак дзён i сорак ночаў, шукаючы яго, рабi спытаўся: А што калi б так было, што Яго зусiм няма? Што сьвет i мы ад пачатку былi толькi сном, якi расплываецца, як туман на ветры?

Рабi, адказаў я, вера, якая перастаўляе горы, горы ж i стварае; ты толькi павiнен цьвёрда верыць, тады ты знойдзеш Бацьку.

I вось, рассунулася шэрань перад нашымi вачыма, i зазьзяла сьвятло, i асьвятлiла нам шлях, i падняўся палац у канцы шляху, i быў ён з золата й срэбра й кедровай драўнiны, усё каштоўнага вырабу, i каля сямi брамаў палаца стаялi сем брамнiкаў у латах, i ў кожнага быў агнявы меч; але рабi прайшоў празь сёмую браму ў сёмую залу, у якой стаяў трон з каштоўных камянёў, якiя блiшчалi ўсiмi колерамi сьвету, i на троне сядзеў нехта, ён быў апранены ў блiскучы шоўк i быў прыгожы, як анёл, з кучаравымi валасамi, на пальцах пярсьцёнкi, i сказаў: Я цар цароў, i я даўно ўжо чакаю цябе, сыне мой.

Рабi, сказаў я, калi той там твой Бацька, пагавары зь iм.

Але рабi сказаў: Гэты для мяне нiшто.

I зацьмiўся твар у цара цароў гневам, i падышлi сем ягоных ахоўцаў i схапiлi рабi й выгналi яго зь сёмай брамы ў пустыню. Але сьвятло асьвятляла наш шлях, i ў канцы шляху падняўся храм, якi быў яшчэ больш раскошны, чым палац цара цароў i на яго пайшло яшчэ больш золата й срэбра й кедровай драўнiны, чым на палац, i быў ён яшчэ каштоўнейшы, i на сямi дварах храма перад сямю алтарамi правiлi набажэнства сем сьвятых сьвятароў, кожны зь якiх трымаў палымяную ахвярную шалю ў руках; але рабi прайшоў празь сёмы двор у сёмую палату, якая была запоўнена пахамi мiры й дарагiх пахошчаў i культавым посудам з дарагiх камянёў, якiя зьзялi ўсiмi фарбамi сьвету, i сярод палаты стаяў нехта, увесь у белым, i вакол галавы было вялiкае зьзяньне, i сказаў: Я сьвяты сьвятых, i я даўно ўжо чакаю цябе, сыне мой.

Рабi, зноў сказаў я, калi той там твой Бацька, пагавары зь iм.

Але рабi сказаў: I гэты для мяне нiшто.

I сказiў гнеў твар у сьвятога сьвятых, i сем яго сьвятароў падышлi й схапiлi рабi й выгналi яго прэч зь сёмага двара ў пустыню. Але шлях, асьветлены нам сьвятлом, зрабiўся вузешы й круцейшы, i абапал яго разьзеўрылiся прорвы; а ў канцы шляху ляжаў камень, на якiм сядзеў Нехта, якi быў вельмi стары й трымаў у руцэ кiй i пiсаў на пяску пад сваiмi нагамi канцом кiя.

I я сказаў трэйцi раз: Рабi, калi той там твой Бацька, пагавары зь iм.

Але рабi нiзка схiлiўся да таго, што пiсаў, i спытаўся: Што ты тут робiш, стары?

Але той сказаў, не даючы перашкодзiць сабе ў працы: Цi ж ты ня бачыш, што я пiшу Кнiгу жыцьця за сямю пячаткамi, сыне мой?

Але ты пiшаш яе на пяску, сказаў рабi, i прыйдзе вецер i ўсё садзьме.

Якраз у гэтым, адказаў стары, i ёсьць таямнiца кнiгi.

I пабялеў рабi й спалохаўся вельмi, але пасьля сказаў: Ты той, хто стварыў сьвет з пустыняў i пустотаў, з днём i ноччу й небам i зямлёю i водамi й усiм, што рухаецца.

Той - гэта я, сказў стары.

I ў дзень шосты, сказаў далей рабi, ты стварыў паводле вобразу твайго чалавека.

I гэта зрабiў я, сказаў стары.

I цяпер усё гэта павiнна быць, як бы яго нiколi ня было, спытаўся рабi, мiмалётны сьлед, якi сатрэ мая нага?