Трава і камень

лячу ў нямую бездань стрымгалоў.

Усе ўспаміны цішыня акрыла,

і што было, з туманамі сплыло.

Адно жыве іскрынка тае сілы,

што не згасілі бог і забыццё,

што чалавека некалі стварыла,

што мы завём, жартуючы, жыццём!

1975

***

Адшапацелі, адгулі лясы.

Спакой руку на лоб паклаў.

Праз сэрца прайшла думка неба.

Выйдзі ранкам на ганак і глядзі на дарогу,

па якой век віхрыцца,

прыгінаючы жоўтыя травы.

Вярніцеся ўсе, каго я любіў,

я хачу вам засведчыць,

што клопат маёй душы —

хадзьба адвечная ў людзі.

Святло, якое ва мне — ад вас.

Цемра, баюся яе,— ад вас, людзі.

Ды з надзеяй гляджу, як да зямлі

далікатна дакранаюцца пальцы чалавечнасці,

шукаючы нашых слёз на ёй.

1976

***

Калёры сну жыцця...

Спі, спі, пакуль не разбудзяць

крыкам ці шэптам. Ён будзе

галінкай з пупышкай гарачай,

шыба яе астудзіць.

Даруй — укленчу зары.

Даруй — укленчу каменю.

Вочы мае апякаюць

дзве кроплі. Апошнія.

Смяюся я? Плачу?

1976

МОВІЎ ЖЫЦЦЁ

Цягнучы свой цень, крыло нібыта,

вымавіў: жыццё. I тут прыйшло:

зоркаю ж была зямля калісьці.

Не чорны хлеб жыцця ў маіх далонях

крышыцца, а, мусіць, лёгкі хлеб.

Ах, як жыцця банальная расліна

ружовай кветкай неспатольна мкне:

благаславі яе дабром і ласкай,

абві ў прамень.

                        (Рука, што падае,

яна святая, нібы стол ад бога.

Скажыце ж ёй ісці і зелянець.

Кулак не трэба гадаваць. У цемры

яго ідэя. А ў каменні корань.)

У кожнай кветкі свой калёрны смех,

зялёнаю лістотай мовіць дрэва,

пяе пылінка кожная бязгучна!

I гэта свету шчырая рука.

Няхай жа на ёй скача ў дабрыні

канец, які намерыўся ў пачатак.

1978

ЗЯМЛЯ ЎЗДЫХАЎ

Зямля перасохлая

цяжка ўздыхае.

Расце там чаканне

(шыпшына без лісця)

і птушкі і голас абронены —

востры, сухі,

нібыта шып,

раніць

узнятыя вочы ўгару.

Бачыць знікненне страшуся,

адказу не чую,

і не пытаю, і не пытаю.

Рану пазнання,

як кветку, паказваю небу:

глыбока баліць,

і кругам ідзе галава.

Як гулка ціха!

1978

РАТАЙ

Праца цябе не ўмяшчае.

Спатоля — таксама.

Ратай,

якая ж твая зямля?

Калі яна на стале —

маленькая вельмі!

Затое, якая яна бясконцая

ў сэрцы!

На самай вялікай зямлі

ён стаіць,

увянчаны

вянком зязюль.

Дотык любові

абуджае яго дабрыню,

і яна зіхціць,

як нарог

пасля ворыва.

Ходзіць па яго сэрцы

ці то чалавек, ці то бог

гаспадаром руплівым

і кладзе ўсё на месца,

што не так пакладзена.

1978

ІДУЦЬ КАМЯНІ

Зноўку камень, шэры брат, мой ідзе.

Цяжка ўзнімаецца па сцяжыне ўгору.

Як і я, галаву апусціўшы, ідзе.

Нясе сваю каменную цішыню,

дагістарычны подых леднікоў,

водар траў і жытоў,

памяць аб чалавеку,

жывёліне і пчале,

якія да яго датыкнуліся:

мёдам пахне стары твар каменя,

ашчасліўлены жывёлінай і чалавекам.

Ідуць камяні.

Цяжка-цяжка ідуць.

Разам з намі нясуць

ледавік вечны смерці.

I становяцца ў нашых галовах

каля перапоўненых ямак.

Не спяшайся, камень,

пакуль яшчэ можаш

кветку быцця запальваць,

пакуль носяць чмялі мёд салодкі

з горкіх слядоў жыцця.

Ой, пад нагамі ў цябе каменьчык!

1978

***

Як пчала у вулеі. Як у кветцы пчала.

Абліплыя слодыччу дзён твае рукі.

Часіна стомы тваёй шчаслівай.

Быццам званы, хтось узносіць цябе над зямлёй.

На вуснах квітнее, гайдаецца слова:

спявай, што ты ёсць, і маўчы, што ты ёсць.

Але няма таго дома, дзе б ты быў, як дома.

Як пчала у вулеі. Як у кветцы пчала.

1978

ЛЕТНІ ПСАЛОМ

Жыта паспела. Пакрыквае драч.

Гляну наўкола — ўвесь слых і цікаўнасць:

мне на жніво падаспела пара —

слоў назапасіць і важкіх, і спраўных.

Рукі напеўныя лашчы, каса,

рот блаславі, каб не змоўк у аблудзе.

Дрэва часін, як жывая краса,

поўніцца тым, што было і што будзе.

Слаўлю нажын залатой збажыны!

Косы, вядзіце свой рэй адмысловы!

Вось я ўжо ўвесь у ахапку адным:

зерне і глеба, вусны і слова.

1978

НАРОДНАЯ ПЕСНЯ

З вока песні выкаціўся раптам

я слязой і ля дарогі ўпаў.

Дзякуй табе, творца мой крылаты,

што твой голас чую ў будні й святы,

што навек тваім падданым стаў.

Па жыцці з кійком дарожным крочу

між лугоў зялёных — душ людскіх,

чую ўсё — з парога плач дзявочы,

стрэлы слоў і стогн у цемры ночы,

скрыжаванне рук у міг цяжкі.

Крылаў шум над працаю спрадвечнай,

боль, што нават камень струшчыць змог,

голас бога ў тлуме чалавечым

чую я — і светла мне, й сардэчна,

ліжа рукі мне жыццё само.

1978

P. S.

На кожны пагорак

паклаў я па сонцу:

вось будзе прыгожа малечы,

калі будзе ўзыходзіць сюды.

На кожнай бярозцы

прыймеў па зязюлі:

вось радасна будзе дзяўчаткам,

калі ўсе будуць тут кукаваць.

У кожныя грудзі

уклаў я па слову:

вось заспяваюць сэрцы ў мужчын,

калі будуць ісці праз Літву.

1978

СЛОВА ЧОРНАЯ КВЕТКА

Памяці Стасіса Красаускаса

1.

Не магу вымавіць тваю смерць.

Не хачу імя яе чуць.

Летам, калі садзілася сонца,

глядзеў я на мора,

чакаючы твайго вяртання,—

як супакоіць вочы,

якія цябе ўсё шукаюць?

А ў нашых руках

рэха трапеча жывое

тваіх рук:

яны трымаюць цябе

і нікому не аддаюць.

2.

Упаў,

а неба не ўпусціў.

Птушкі бачылі, як ляцеў,

як і мы —

яго песню чулі.

Высока над намі

ўзнялося дрэва яго голасу.

Маўклівыя, мы селі пад ім,

ужо ведаючы,

што самае вялікае сярод нас —

Час.

3.

Карціна без рамкі — жыццё.

Чорнае і белае.

Які ж гэты трэці —

смерці

колер?

Знік, як зорка,

не адказаўшы.

Упершыню прамаўчаў.

А можа, і не пачуў,

што табе мы крычалі:

Застанься!

У зямлі і ў мора

ёсць дно.

Высечыце акенца,