– Baxmagina baxirlar, amma onlari ayirmisam. Glinlrim n"ovb il evimin sliqsin, paltarlarimin tmizliyin diqqt yetirirlr, arada glib yemeyimi d bisirirlr. Amma d"unyada hec ks adama hyat yoldasini vz ed bilmz. Insan beldir, itirms, qdir bilmz. Rhmt gedn g"un"u anladim ki, onsuz mnim yasamagimin hec bir mnasi yoxdur. Indi hami "oz evind, isti ocagindadir, mns tk-tnha, yetim usaq kimiym. – Kisinin g"ozlri yasla dolu idi. O, Talihy uzun, sinayici nzrl baxdi:
– Bs sn n olub?
ziz adamini itirmis bu adamin drdinin yaninda "oz drdi Talihy el hmiyytsiz g"or"und"u ki, ondan s"ohbt acmagi yersiz saydi:
– Hec, el-bel.
– Yqin sizinkilr indi brk narahatdirlar. Onlara yazigin glsin. Hyatda hr sey car var, bir "ol"umdn savayi. – Kisi bunu deyib ah ckdi. Sonra lav etdi: – Cix get evin, stlcm olarsan. – El dedi ki, Talih dinmz-s"oylmz ayaga durdu. M"usahibin tslli vermk, onun k"onl"un"u almaq "uc"un fikirlsib n is demk istdi, amma bel s"ozlr tapilmadi. Xudahafizlsib ondan aralandi. Sahil bagindan bir xeyli uzaqlasandan sonra d"on"ub arxaya boylandi. Kisi xeyli aralidan onu m"usayit edirdi. Talih saatina baxdi: gec saat 12-y 15 dqiq qalirdi. Metroya trf smt g"ot"urd"u.
* * *
Zng ssin evdkilrin hamisi cixdi. Qizlari sevincl onun boynuna sarildilar. Taleh:
– Bu n vaxtdir? – dey aciqla sorusdu, amma onun qizarmis g"ozlrini, qrib vziyytini g"or"ub hyacanini gizld bilmdi:
– Bir sey olmayib ki? – dey sorusdu.
– N olacaq ki?
Bu sakit, m"ummali cavabda n vardisa, n ri, n d qizlari daha hec n sorusmadilar. Ayg"unl Aytn ona ynindki yas paltarlari soyunmaqda k"omk etdilr. Sonra Aytn ona qisilib aglamsindi:
– Ay ma, bizi qorxutma da…
Qizinin hycanini anlayan Talih onun "uz"undn "opd"u:
– El yorulmusam.... Qoy yatim.
Talih yerin hacan uzandigini, g"ozlrinin hacan yumuldugunu bilmdi.
* * *
Yataq otagindan inilti ssi esidilnd Taleh h"ovlnak yuxudan oyandi. Gec saat 3-"un yarisi idi. Televizorda verilislr quratrmisdi, ekran elc isildayirdi. Bayaqki inilti trar olunanda bunun Talihnin ssi oldugunu anladi. Cld yataq otaginin qapisini acdi. Arvadi carpayisinda qan-tr icind idi. Yuxulu halda llri il bogazindan nyi is acirdi. “Yqin yen bogazina ilan sarilib,” – dey d"us"und"u. Arvadina bu c"ur yuxularin zab verdiyini bildiyindn lini onun alnina qoydu, sakitc, onu yuxudan oyatmadan dedi:
– Talih, qorxma, ilani "old"urd"um. Rahat ol, indi aparib onu basdiracagam. Esidirsnmi, qorxma, day sn dyib dolasmayacaq.
Talih g"ozlrini acib ona baxdi. Sonra yenidn yuxuya getdi. Bu df sakit, drin yuxuya.
Son vaxtlar tez-tez eyni yuxunu g"orn arvadina yazigi gldi. Onun anqlayib ovurdlari batmis zrif siftin kdrl bir xeyli tamasa etdi. Yuxulu halda da alni dartili, qaslari catili olan "om"ur-g"un yoldasina "uryind yazigi gldi. O, bu vziyytd el k"omksiz, el yaziq g"or"un"urd"u ki! Islmkdn nazilmis barmaqlari, llrinin iit"undki g"oy damarlar, ynindki yuyulmaqdan nazilmis pambiq gec k"oynyi, hr sey, hr sey onun "uryini qml doldurdu.
G"und"uz bas vermis naraziliga, "urk agridan s"oz-s"ohbt g"or indi "oz-"oz"un acigi tutdu. Talihdn incimk insafsizliq idi. Yatmis halda o, incidilmis, xtrin dyilmis usaga oxsayirdi. Ehmallica, yuxudan oyatmadan ckin-ckin lini onun saclarinda gzdirdi. li balisa toxunanda onun yas oldugunu g"or"ub sarsildi. Talih, kim bilir, n qdr aglamis, aglaya-aglaya da yuxuya getmisdi. Taleh televizora tamasa edib vaxtini "old"urd"uy"u vaxt o, yalqiz v "umidsiz halda g"oz yaslarini balisa bosaltmisdi.
“Guya ki, birinci dfdir agalayir.” Daxilindn gln bu ss onu "us"utd"u. Etinasizligina, biganliyin, soyuqluguna g"or vicdan zabi ckdi, "oz"un acigi tutdu. Usaq kimi aglamaq, icin yigilmis agri-acilari bosaltmaq, y"ung"ullsmk istdi. Amma, heyhat, o, aglaya bilmirdi. Axirinci df hacan agladigi yadina d"usm"urd"u. "Umumiyytl, aglamisdimi?
Hr n idis, icind bir dli h"onk"urt"u dolasirdi, amma g"oz"undn yas cixmirdi. Aglamaq, sn dem o qdr d asan is deyilmis.
Talihnin "uz"un uzun, kdrli bir nzr saldi. Onu bagrina basmaq, usaq kimi oxsamaq, nvazisli s"ozlrl k"onl"un"u almaq, sonra is ona siginib qaygisizca uyumaq nec d g"ozl olardi. Bs niy bunu etmirdi, niy etmk istmirdi? N idi ona mane olan, yolunu baglayan? Bilmirdi. “N is” vardi, bu “n is”nin n adi vardi, n kimliyi bilinirdi, amma o, m"ovcud idi. O “n is” hr g"un, hr saat Talehi Talihdn uzaqlasdirir, ev bir yadliq, "ogeylik yayirdi. Bu “n is‘'y zhr dadi qarismisdi.
* * *
Talih qiziznin geyinib evdn cixmaga hazirlasdigini hiis etdi. Amma yataqdan qalxmaga hali yox idi. Onu yola sala bilmycyini d"us"unnd qani qaraldi:
– Aytn, c"ork yemisn?
– H, ana.
– Bax, d"uz"un"u de ha!
– Dedim d.
– G"uzg"un"un qabaginda pul var, g"ot"urrsn.
– Yaxsi.
Георгий Фёдорович Коваленко , Коллектив авторов , Мария Терентьевна Майстровская , Протоиерей Николай Чернокрак , Сергей Николаевич Федунов , Татьяна Леонидовна Астраханцева , Юрий Ростиславович Савельев
Биографии и Мемуары / Прочее / Изобразительное искусство, фотография / Документальное