Mktbdn qayitmis kicik qizi Aytn onun "uz"undn "op"ub hansisa melodiyani z"umz"um ed-ed vanna otagina kecib cimmy basladi. Birdn Talihnin yadina d"usd"u ki, isl laqdar sfirlikd islyn bir tanisinin yanina getmli idi. "Uryind kicicik, iynnin ucu boyda "umid isigi yandi. “Blk bir sey cixdi?” – dey d"us"und"u. Tlsik geyinib mtbx kecdi, "oz"un cay s"uz"ub icmy basladi.
– Hara bel? – Taleh aciqla ondan sorusdu.
– Gzmy, – Talih saymazyana cavab verdi.
– Sn d S"uzen kimi gzmk "oyrnmisn deysn.
“S"uzen” rinin hr g"un televizordan tamasa etdiyi “sabun operasrnin qhrmani idi. Talehin onu bu gzyn qadina oxsatmasi Talihnin xtrin dydi. Ona g"or d aciqla dedi:
– Hr n var, gzmkd var.
– G"or"um nec gedcksn. – rinin ssind hd var idi. Bu, Talihni tbdn cixardi. Hr df haqli danlanandan, tqsiri "uz deyilndn sonra Taleh qisqanc r rolunu oynamaqla sanki arvadindan qisas alirdi. Indi d Talihy el gldi ki, ri rola girib. Hyatda sla qisqanc olmayan Talehin bu xasiyyti onu hmis haldan cixarardi, indi d onu, zhlsi getdiyi bu rolda g"orcyini d"us"unmk Talih "uc"un d"oz"ulmz drcd zabli idi.
O, cavab vermdi, cayini icib qurtarandan sonra g"uzg"un"un qarsisina kecib "uz"un"u, saclarini qaydaya saldi. Ckmlrini geyink istyirdi ki, Taleh qapini ksdirdi:
– "Oz"un"u karliga vurmusan? Sn demdimmi hec yana getmycksn?
– Bu n danisiqdir? Bunlar n s"ozlrdir mn deyirsn? – Talih ssini qaldirdi.
– Sndn sorusuram hara gedirsn, utanmadan deyirsn ki, gzmy.
– Hara getdiyimi bil-bil niy sorusursan?
– Mn n bilim hansi chnnm gedirsn?
– Cox yaxsi bilirsn, tkrarlamaga ehtiyac yoxdur.
– Snd abir-hya qalmayib. – Talehin g"ozlrindn nifrt yagirdi.
– N? N dedin? Demli mn abirsizam, h? Sn is axtarmaqdansa, acindan "olmmk "uc"un mn qapilara d"usm"usm ki, qpik-qurus qazanim, "ustlik abirsiz da oluram?
– Lazim deyil mn snin isin, qaxilib otur xarabanda. – Taleh hirsindn tir-tir sirdi.
– Mn sn g"or yox, usaqlara g"or ldn-ayaqdan gedirm ki, sabah k"uclr d"usmsinlr.
– Hl ki, mnim maasimi yeyirsiniz.
– Ay yaziq, snin maasin yavan c"ory d catmir. Bir ildir evin syalarini satiram, onun pulunu yeyirik. Daha satmaga da bir sey qalmayib, g"or"um indi n yeycksn.
– Sn mn bhanlr gtirm, Allah bilir hansi chnnm gedirsn.
Bu s"ozlr Talihnin olan-qalan sbrini d lindn aldi. Cantasini zrbl yer cirpib var-g"uc"u il cigirdi:
– Vicdansiz! Srfsiz! "Oz"un"u qisqanc qlm vermk istyir.
Talih hiss etdi ki, dodaqlan, burnu keyiyir. llrinin, ayaqlarinin barmaqlari birc anin icind buza d"ond"u. M"uvazintini itirib yer yixilmamaq "uc"un "oz"un"u g"ucl l aldi, yataq otagina kecib qapini icridn bagladi. Carpayiya srilib h"onk"ur-h"onk"ur aglamaga basladi. Hirs, qzb, hikk, aciq dolu h"onk"urt"u bir xeyli ckdi. Doyunca aglayandan sonra yo-rulub sakitlsdi. Bir saata qdr belc uzanili qaldi. Bu halda "oz"undn, rindn zhlsi gedirdi, hyatina nifrt edirdi.
Birdn n fikirlsdis, tlsik yerindn qalxdi, "oz"un"u bir babat sliqy salib, geyinib evdn cixdi. Bayaqdan onu m"usahid edn Taleh bu df m"uqavimt g"ostrmdi. Hamamdan tzc cixmis Aytn tcc"ubl valideynlrin baxir, n bas verdiyini anlamaga calisirdi.
* * *
K"uclr yenidn onu qoynuna almisdi. Sel kimi yagan yagis ara vermk bilmirdi. Yollar basdan-basa g"olmclrl dolmusdu. Artiq onlarin arasindan kecib dayaz yer tapmaq m"umk"un deyildi. slind bunun mnasi da yox idi, ckmlri su icind idi. Addim atdiqca su onlarin icin dolur, lirca-lirc salirdi. Paltan ynin yapismisdi. Yagis saclarini, "uz"un"u yuyur, yuyurdu. Amma o, bunlarin hec birini hiss etmirdi. N yagisin g"uclnib az qala sirnaqla yagmasindan, n d k"ulyin qalxmasindan xbri var idi. Birc onu bilirdi ki, gedir. Amma hara, niy, ndn "otr"u – bunlan duymaq, drk etmk iqtidarinda deyildi. Onun yagisa acigi tutmurdu, ondan zhlsi getmirdi. ksin, yagis xilasakari idi. Icindn, qlbindn g"oz"un axan, oradan is "uz"un t"ok"uln g"oz yaslarini yagis yuyub aparir, yanindan "ot"ub kecn yad adamalarin yaninda onu xcaltli etmirdi. G"ozlri el hey dolub-bosalirdi. Yagis kimi onlar da yorulmaq bilmirdi.
N qdr yol getdiyini, hara smt aldigini bilmirdi. Birc onu bilirdi ki, bu yol bitib-t"uknmk istmir, bu cox uzun v zabli yoldur. Amma onu da bilirdi ki, indi onun yegan xilaskari da bu yoldur. Bu yol var dey o, ayaq "ustdir, yeriyir. Bu yol onu yixilmaga qoymur. Bu yol indi onun "uc"un mqsddir, frqi yoxdur ki, bu mqsd mnalidir, ya mnasiz, lazimlidir, yaxud lazimsiz, amma hr halda mqsddir.
Георгий Фёдорович Коваленко , Коллектив авторов , Мария Терентьевна Майстровская , Протоиерей Николай Чернокрак , Сергей Николаевич Федунов , Татьяна Леонидовна Астраханцева , Юрий Ростиславович Савельев
Биографии и Мемуары / Прочее / Изобразительное искусство, фотография / Документальное