“Sabah usaqlar glir. Iki g"undn sonra mktbdir. Yqin Raminl Cingiz bu iki ayda cox dyisiblr. Yqin bir az da b"oy"uy"ublr. Ramin bu il altinci, Cingizs besinci sinf gedck”.
Birdn usaqlan "uc"un el darixdi, onlardan "otr"u el qribsdi ki, k"ovrldi. Basini anasinin dizlri "ust"un qoyub saclarinda onun dogma llrinin sigalini duymaq "uc"un "uryi tel-tel sdi. Usaq kimi h"onk"urd"u.
1986
Gzyn
Sabah axsama kimi o. Hcr xalanin yaninda qalacaq. Bu g"un v gec, bir d sabahki g"un. Axsam anasi glib onu buradan evlrin aparacaq. Lakin sabah axsama kimi g"or hl n qdr vaxt var. “Kas m"oc"uz bas verydi. Mn g"oz"um"u yumub acana kimi sabah acilaydi,” – Aynur bunu arzulayirdi.
Tsvv"ur etdi ki, shr acilib, anasi onu aparmaga glib. G"ozlrini brk-brk yumub bunu xyalinda canlandirdi. M"oc"uz bas verib-vermdiyini yoxlamaq "uc"un g"ozlrini acdi. Amma yox, hec bir m"oc"uz-zad bas vermmisdi.
O, sssizc, icini ck-ck aglayirdi ki, qonsu otaqda paltar "ut"ulyn Hcr xala esidib hirslnmsin. Aynur pncrnin qabagina kecib "uzb"uz birmtbli evin pncrsin tamasa etmy basladi. Pncrnin qarsisinda qoyulmus stolun ar-xasinda ariq, mehriban siftli bir kisi oturub ag vrqlr n is yazirdi. Aynur onu burada g"ormy adt etmisdi, hmis maraqla ona g"oz qoyardi. Bu msguliyyt onu yamanca ylndirrdi. O adam hrdn basini qaldirib "uzb"uz evin pncrsindn baxan bu balaca qiza mehribanliqla g"ul"umsyr, sonra yen "oz isin davam edrdi. “G"orsn n yazir?” – dey Aynur fikirlsrdi. Onun qlmi nec cld isltdiyini, ag vrqlri nec s"urtl qaraltdigini g"or"ub heyrt glrdi. Bzn bu adam basini kagizlarin "ust"un qoyub hrktsiz qalar, gah da basini llri arasina alib sakitc oturardi. Aynur onu yalniz axsamlar g"ormy adt elmisdi. G"und"uzlr bu pncrd kims g"or"unmzdi.
Hcr xalanin evind kecirdiyi g"unlr onun "uc"un iscncy cevrilrdi, "uryini nhaytsiz kdr b"ur"uyrdi. Oyuncaqlari il k"on"uls"uz oynayar. Hcr xalanin bisirdiyi x"orklri istahsiz yeyrdi. Bzn saatlarla pncrnin qarsisinda oturub g"ozlrini yola dikr, anasinin glib onu evlrin aparacagi vaxti sbirsizlikl g"ozlyrdi.
Aynurun Hcr xaladan xosu glmirdi. Bu nec vaxtda ona "oyrs bilmmisdi. Qadin Dilarnin yaninda onu "op"ub oxsayar, sirin dill danisdirardi. Dilar cixib gedndn sonra is usagin varligi el bil onun yadindan cixirdi. Tez Dilarnin gtirdiyi ti, kolbasani, g"oyrtini, meyvni yerbyer edr, mtbxd bis-d"usl, sonra is ev islri il msgul olardi. Bel vaxtlarda Aynur bir knarda dayanib ssini cixarmadan onu seyr edrdi. Bzn ona el glrdi ki, Hcr xala onu g"orm"ur. Glib d"uz qabaginda dayanardi ki, daysi ona nzr yetirsin. Hcr xala-ni is isindn ayirmaq m"usk"ul msl idi. Hhayt, Aynur darixib qonsu otaga kecr, skilli kitablara tamasa edrdi.
Hcr xala usagi bir d sam yemyi vaxti dindirrdi. Onu yedirdr, icirdrdi. Aynur yemkdn sonra qab-qacagi yigisdirmaqda dayy k"omk edrdi. Sonra is carpayiya uzanib yuxusu glmy-glmy yatmaga calisardi ki, s"ubh tez acilsin. Shr eyni vziyyt yen tkrar olunardi. Hcr xala yen ev islri il msgul olar, yuyar, "ut"ulyr, x"ork bisirrdi. Aynur is qonsu otaqda saatlarla sssizc oynayardi.
Bzn Hcr xala Aynuru "oz"u il bazara, d"ukana aparardi. K"ucd o, tamam ayri adam olardi, onunla mehriban danisar, suallarina sbrl cavab verrdi. Aynur da d"us"unrdi ki, yqin Hcr xala evd yorulur, danismaga taqti qalmir, ona g"or d onunla bel soyuq davranir.
Anasi Aynuru g"ot"urmy glnd Hcr xala adti "uzr dil-agiz edrdi:
– Canini yeyim Aynurun, cox yaxsi usaqdir. Ona "oz dogma balam kimi baglanmisam. Aynur yatanda darixdigimdan bilmirm n edim.
Usaq onun bu iki"uzl"ul"uy"u qarsisinda demy s"oz tapmazdi. Hr df Hcr xalagil getmk vaxti catanda Aynur anasina yalvarardi:
– Ana, n olar, mni Hcr xalanin yaninda qoyma da…
Dilar onun saclarini qarisdirib cavab verrdi:
– Sn mnim agilli qizimsan. Agilli qiz is anasinin s"oz"undn cixmaz.
– Mn orda darixiram axi…
– Hcr xala sni bu qdr cox istyir, sn is deyirsn ki, dan xiram.
– Ana, sn onu tanimirsan. O, mni zrr qdr d istmir. Hmis sn yalan danisir. – Aynur onu inandirmaga calisardi. Amma Dilar aciqli halda qizinin s"oz"un"u ksr, onun hrktini rk"oy"unl"uk hesab edib dediklrin hmiyyt vermzdi.
Hcr xala kimssiz qadin idi. Qonsularin dediyin g"or, usagi olmadigina g"or ri coxdan onu atib getmisdi. O vaxtdan atasindan qalma ikig"oz evd yasayir, hytdki birotaqli evini is kirayy verirdi. Hcr xala yaxinliqdaki idard xadim islyir, snb v bazar g"unlrind is Dilarnin qizina baxirdi. O, az ziyytl basa gln daylikdn mmnun idi. Lakin ndns bu sakit, g"ozl qiz usagini sev bilmir, ona qani qaynamirdi.
Hr df iki g"unl"uk ayriliqdan sonra anasini g"ornd Aynur sevincindn qus olub ucmaq istyrdi. Ev glnd "oz"un"u b"oy"uk kimi aparar, anasinin lindki cantani apanb yerin qoyar, ayagina kecirmk "uc"un ms verr, onun hr kicik tapsirigini b"oy"uk hvsl yerin yetirrdi. Anasinin ssini esitmk, yaninda olmaq onun "uc"un b"oy"uk sadt idi. Dilar ev-esiyi sliqy salandan, yemk hazirlayandan sonra qizini gzmy aparmaq istyrdi:
– Aynur, baga gedk?
– Yox, ana, istmirm.
– Sni yellncy mindircym.
Istmirm.
– Dondurma alsam gedrsn?
Usagin g"oz"un n dondurma, n d basqa seylr g"or"unrdi. O:
Георгий Фёдорович Коваленко , Коллектив авторов , Мария Терентьевна Майстровская , Протоиерей Николай Чернокрак , Сергей Николаевич Федунов , Татьяна Леонидовна Астраханцева , Юрий Ростиславович Савельев
Биографии и Мемуары / Прочее / Изобразительное искусство, фотография / Документальное