Step by Step in Esperanto

(c) Kie ni trovas literojn? (en la alfabeto, en vortoj), … vortojn? frazojn? paĝojn? ĉapitrojn? librojn (biblioteko = library)? meblojn? ĉambrojn? domojn? stratojn? poŝojn? florojn? konkojn? pirojn? Esperantistojn? fiŝojn? Nomu la sezonojn (monatojn) de la jaro. Kiom da brakoj (buŝoj, lipoj, oreloj, nazoj, fingroj) mi havas? (havas du, tri, ses, personoj?). Kiom da … mi instruas? (portas? tenas?) Ĉu vi havas du edzinojn? nur unu manon? tri piedojn?

331. (a) Make questions beginning with Kion …? and answer them, using the verbs adres-(bezon- bros- ferm- posed- sci‑)as. Thus: Kion vi observas? Mi observas la sunon, la lunon, kaj la stelojn.

(b) Make and answer questions beginning with Kiun …? using the verbs akompan-(envi- estim- kon- vok‑)as.

(c) Make and answer questions beginning with (a) Kion? (b) Kiun? using the verbs admir- (am- instru- memor- simil- tim- vizit‑)as.

«-an», «-on»

332. In the sentence I risk my life, the answer to the question “risk what?” is “my life”. As both words my life name the object of the verb, in Esperanto -n is used for both, thus: Mi riskas miAN vivON.

If O, then A: if ON, then AN also. Similarly: Li vidas ruĝAN rozON. Ŝi havas bluAN florON.

333. Mi vidas blindan viron. Mia edzino havas bonan edzon. Mi amas mian katon (vian fratinon, lian muzikon). Li ludas muzikon belan kaj dolĉan.

334. Amu Antonon, sed gardu vian monon. Unu pasero alian valoras. Amu min, amu mlan hundon. Li havas junan kapon sur maljuna korpo. Aŭdu la alian flankon. Fremda manĝo havas bonan guston (taste, flavour). Unu ovo malbona tutan manĝon difektas (spoils). Altan arbon batas (beats, strikes) la fulmo (lightning). Ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝas (Sent 23/22).

335. KIAN (what kind of) muzikon vi amas? Mi amas ian (ĉian, nenian, tian) muzikon, Mi bezonas nenian helpon. Kian abomenan bruon vi faras!

336. Fulmo: mallonga forta lumo en la ĉielo. Gasto: eleganta sinjoro, kiu vizitas la domon kaj havas grandan apetiton. Promenas: iras, kaj havas multan tempon.

337. “Kial vi ne admonas (talk seriously to) vian filon?” “Ĉar li tute ne atentas al mi. Li aŭskultas nur al personoj malsaĝaj kaj eĉ idiotaj. Vi parolu al li!”

La neparaj (odd) botoj. “Kial vi portas al mi unu brunan boton kaj unu nigran?” “Pardonu, sinjoro! Tamen la alia paro estas tute simila.”

Ne la nomo faras gloran homon,
Sed la homo faras gloran nomon.

338. Fill up the blanks (in the singular number). La libr- est- interes-. La knab- pren- long- krajon- kaj- nov- libr-. Mi trink- nigr- kaf- sed mi- frat- trink- pur- malvarm- akv-

339. Modelo. KIAN (What kind of a) koton havas ĝirafo? (Answer Kian? by ‑an) (Ĝi havas longan kolon).

Kian muzikon vi admiras? hundon vi amas? salajron vi bezonas? vizaĝon havas F-ino N? vizaĝon lavas la patrino? lingvon vi lernas? ĉapelon ŝi portas? voĉon havas S-ro X?

Kian ‑on mi levas (prenas, rigardas, tuŝas)? Kies patrinon vi amas? Ĉu vi preferas monon paperan aŭ metalan? teon varman aŭ malvarman? pomon ruĝan aŭ verdan?

«-un» «-on»

340. KIUN (Which) floron (instrumenton, frukton, beston, libron) vi preferas? Mi preferas tiun (ĉiun, neniun) ‑on.

341. (a) Ne timu tiun bovinon. La inspektisto vizitas ĉiun klason. Malsaĝulo kredas ĉiun vorton. Legu iun interesan libron. Ĉu vi konas tiun viron? Mi konas neniun (ĉiun) kanton en la libro. Korektu tiun eraron!

(b) Supply words ending with ‑u or ‑un. Mi amas … katon. Mi vidas … libron sur … tablo. Donu al mi … krajonon. … vorton vi ne komprenas? Ne plaĉas al mi … lasta kanto.

«-ajn» «-ojn»

342. In the accusative, similarly, -aj becomes -ajn. Mi havas bluAJN florOJN, I have blue flowers. Mi vidas viAJN filOJN, I see your sons. Cp. the sound of fine loin.[40]

343. Note the “agreement” of adjective and noun. (236)

Jen estas belA rozO

Jen estas belAJ rozOJ

Mi havas belAN rozON

Mi havas belAJN rozOJN

344. Amu viajn malamikojn. Timo havas grandajn okulojn. Kiajn (What) grandajn okulojn (orelojn, dentojn) vi havas, avino! Ne skribu al mi tiajn longajn leterojn. En la tago ni vidas la helan (bright) sunon, kaj en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn. Levu ambaŭ (viajn) manojn! Fermu ambaŭ okulojn! Ili ne ŝatas viajn leĝojn (Ps. 119, 155).