Nga historia e popullit shqiptar

Андрей Тихомиров Nga historia e popullit shqiptar

Shqiptaret: formimi i popullit, shpernguljet

Shqiptaret jane nje popull qe banon ne Shqiperi, Kosove (Rusia nuk e njeh Kosoven si shtet me vete), Maqedonine, Serbine, Malin e Zi, ka diaspora shqiptare ne vende te tjera, vecanerisht ne Itali, Gjermani, Suedi, France dhe vende te tjera. Sipas te folmeve te gjuhes shqipe dhe vecorive etnografike, shqiptaret ndahen ne gege (ne veri, shkipenia ne dialektin gege) dhe toske (ne jug, shkiperia ne dialektin toske). Nga llojet antropologjike te shqiptaret mbizoteron (sidomos ne veri dhe lindje) brakicefali (tipi antropologjik dinarik ose adriatik). Emri "shqiptare" mund te kete origjinen nga fjalet albus – "i bardhe" ne latinisht dhe alp – "mal i larte" fjale kelte, prandaj malet e Alpeve, gjermanisht. Alpen, frengjisht Alpes, italisht. Alpi. Domethene emri “shqiptare” per popujt e tjere mund te nenkuptoje banoret e maleve te larta te bardha. Ne majat e maleve shpesh mund te vezhgoni bore te bardhe, kapele akulli.

Me sa duket, ka pasur edhe lidhje midis Shqiperise Kaukaziane (nje shtet antik ne Transkaukazine lindore) dhe Shqiperise ballkanike (moderne). Shqiptaret jane indoevropiane, afer ilireve, mesapeve dhe trakeve te zhdukur. Iliret jane fise te lashta indoevropiane ne veriperendim te Gadishullit Ballkanik (dalmatet, ardeasit, panonet etj.) dhe ne juglindje te gadishullit Apenin (Iapigi, Messaps etj.). Ilirishtja eshte nje dege me vete e familjes se gjuheve indoevropiane. Perfaqesohet nga dy varietete: gjuhe ballkano-ilire (ne veri-perendim te gadishullit ballkanik) dhe mesapiane (mbishkrime te shek. VI p.e.s. – shek. I pas Krishtit, te zbuluara ne Italine juglindore).