Doktoro Jivago (Libro 1)

„Metafiziko, mea karulo. Mea mediki interdiktis ica aferi. Mea stomako ne toleras to!" „Por vu ne existas helpo! Egale. Vu esas tamen felica homo! Ica splendida vido! On devas astonar sempre itere! Vu vivas hike, ma vu remarkas nulo!" La vido al rivero esis doloroza. La rivero reflektis la suno ed extensesis kam lado. Subite aparis sulki. Plumpa paromo kun kavali, chari, rurani e mulieri departis la rivo.

„Ne esas unfoye sis kloki", dicis Voskoboinikov, „e tamen, la espres-treno ek Sysran. Ol venas koncize pos kin kloki!"

En la foreso vehis fulminpura blua-flava treno trans la planajo, pro la disto tre plu-mikrigita. La amba viri perceptis subite, ke la treno haltis. Super la lokomotivo esis blanka vaporo. Pos kurta tempo resonis alarmo- klosho.

11

„Remarkinde", dicis Voskoboinikov. „Irgo esas falsa. Kustumale la treno ne haltas en ica marshoza loko. Irgo eventis. Ma venez, ni volas drinkar nia teo."

6

Nika Dudorov esis nek en gardeno nek en domo. Yura pensis, ke il volis restar en irga celo por evitar la enoyo, e Yura ipsa ne povis esar egalvalora kamarado. Vedenyapin e Voskoboinikov esis sur la teraso pro la laboro, e Yura flanis sen skopo cirkum la domo. Quala bela loko! Sempre itere resonis la klara tri-tono dil pirolo kun poka pauzi, penetrante la tota regiono. La floro-aromo sinkis, kauzita per la varmego, sur la bedi. Memori pri Francia ed Italia venis. Yura turnis su ad omna direcioni. Il kredis, ke il audus la voco di sua matro en la melodio dil uceli e la zumado dil abeli. Yura tresayis sempre itere.

Il flanis al abismo ed iris adinfre. Il venis ek la pura foresto, qua kovris parte la abismo, ed atingis la alneyo. Humida tenebro, mold-odoro, poka flori. La pedunkli memoris pri la ornamenti ek la antiqua Egiptia en la imaji ek sua santa skriburo.

Yura divenis sempre plu trista. Il volis plorar. Il genu- pozis e la lakrimi venis.

„Tu anjelo di Deo, mea santa protektanto", il pregis, „fortigez mea raciono, tale ke me povas trovar la justa voyo, e dicez a mea matro, ke me esas en bona stando, tale ke elu ne sorgez. Se existas vivo pos la morto, mea Deo, lore lasez venar mea matro aden la paradizo, ube la santuli e martiri lojas en lumo. Mea matro esis bona, elu ne esis pekerino. Mea Deo, esez indulga ed evitez sufri a mea matro!"

12

Il pregis per intensa forteso, quale se en la cielo esus nova santulo, ma subite il falis sur la sulo e perdis la koncio.

Ma il ne restis longe en ica stando. Kande il atingis sua koncio itere, il audis la voco di sua onklo de supre. Il respondis e departis la sulo dil abismo. Subite il devis pensar, ke il ya ne pregabis por sua perdita patro, segun la deziro dil matro.

Ma pos la esvano il sentis granda lejereso, ed il timis, ke il povis perdar ica sentimento. Nu, il pregus por la patro altra foyo, to certe ne esus mala.

Patro povas vartar. Il ne sufrus, tale cirkume pensis Yura. Il ne posedis irga memoro pri la patro.

7

En treno, vagon-fako duesma klaso, voyajis la advokato ek Orenburg Grigori Gordon kun sua filiulo Misha Gordon, gimnaziano, qua evis dek-e-un yari ed esis puerulo kun pensema vizajo e granda, nigra okuli. La patro laboris en Moskva, e la puerulo vizitus nun la gimnazio en Moskva. Lua matro e la fratini esis ja ibe e sorgis pri la instaluro dil domicilo. Patro e filiulo voyajis nun la triesma dio. Rusia preterflugis en varmega nubi, en la suno, en kalk- blanka polvo, en agri e stepi, urbi e vilaji. Sur la choseo tiris chari, qui vehis en plumpa modo al fer-traverso, ma ek la treno on povis kredar, ke la chari e kavali ne marchis.

Che la granda stacioni la gasti kuris ek la treno al restorerii, e la sinkanta suno dop la arbori dil staciono- gardeno tushis lia gambi e la roti.

13

Omna movadi en la mondo esas exakte e precize, ma tamen en tranco per la generala fluo dil vivo. La homi laboras e peneskas, kauzita per la mekanismo dil propra sorgi. Ma ica mekanismi ne havus funciono, se la chef- regulatoro ne laborus kom profund-sidanta sensucieso. Ica sensucieso venas ek la sentimento dal uniono kun omna homala enti, ek la kredo, ke un existo iros aden la altra, ek la fortuno-sentimento ke omna eventi sur la tero, en qua repozas la mortinti, eventos anke en altra sfero. Kelki nomizas ica sfero la rejio di Deo o la historio o quale anke sempre.

Ma ica puerulo ne stacis sub ica regulo, il esis ecepto. Ilua impulso konsistis ek sorgo, e nula sentimento da lejereso nobligis lu. Il konocis sua inata karaktero, ed il serchis per timema suspekto ad olua signi. Il sentis chagreno e degrado.

Depos ke il povis pensar, il astonesis sempre itere, ke persono kun la sama gambi e brakii, linguo e kustumi, povas esar tote altra personaleso, qua trovas nula respekto o mem amo per altra homi. Il ne povis komprenar, ke mala homo ne povis divenar plu bona per propra esforci. Quo signifikas esar Judo? Pro quo existis Judismo? Qua o quo rekompensis ica senarma defieso, qua kauzis nur nefortuno?